XXV Sympozjum Jurajskie "CZŁOWIEK I PRZYRODA WYŻYNY KRAKOWSKO - WIELUŃSKIEJ"
Tegoroczne jubileuszowe XXV Sympozjum Jurajskie odbyło się w dniach 6-8 maja w Ośrodku Edukacyjno - Naukowym w Smoleniu, gdzie mieści się również siedziba Oddziału Biura Zespołu Parków. Tematyka konferencji poświęcona była XXXV-leciu utworzenia Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd - ochrony przyrody i dziedzictwa kulturowego jednego z najstarszych parków krajobeazowych powstałych w Polsce.
Sympozjum objęte zostało honorowym patronatem przez Wojewodę Śląskiego Pana dr Piotra Litwę, Cżłonka Zarządu Województwa Śląskiego Pana mgr Kazimierza Karolczaka oraz JM Rektora Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach prof. zw. dr hab. Wiesława Banysia. Patronat medialny sprawowały Telewizja Katowice oraz Radio Katowice.
Nad merytoryczną stroną konferencji czuwał komitet naukowy w składzie: Prorektor Uniwersytetu Śląskiego dr hab. Mirosław Nakonieczny, Dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych dr inż. Kazimierz Szabla, Przewodniczący Rady Parku prof. zw. dr hab. Aleksander Herczek, Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Katowicach mgr Bernard Błaszczyk, Dyrektor Wydziału Ochrony Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego dr Maciej Thorz.
Na konferencji obecni byli przedsrawiciele Służb Ochrony Przyrody, Lasów Państwowych, samorządów oraz świata nauki, również z Bułgarii i Czech.
XXV Symzpojum Jurajskie otworzył I Z-ca Dyrektora ZPKWŚ Pan Michał Góral, ktory przywitał licznie przybyłych gości. Następnie głos zabrał Pan Witold Klimza Z-ca Dyrektora Wydziału Ochrony Środowiska Województwa Śląksiego oraz Prorektor UŚ Pan Mirosław Nakonieczny. Przedpołudniową część referatową rozpoczął przedstawiciel CHKO Moravský Kras (Czechy) - Leos Stefka, przybliżając wieloletnią współpracę pomiędzy ZPKWŚ a CHKO. Nasepnie uczestnicy wysłuchali wystąpienia "Socio-economic monitoring - a tool for managing protected territories" wygłoszonego przez pracownika National Institute for Geophysics, Geodesy and Geography (Bułgaria) Pani Dilyana Stefanova. Pierwszą część sesji swoją prezentacją zamknęła Pani Urszula Myga - Piątek, w wystapieniu o zagrożeniach krajobrazu Wyżyny Częstochowskiej w kontekście ochrnony jego warttości.
Po krótkiej przerwie Pani Beata Babczyńska - Sendek z UŚ Katowice przedstawiła współczesne przekształcenia szaty roślinnej Wyżyny Częstochowksiej oraz ich skutki dla różnorodności biologicznej oraz krajobrazowej. Nastęonie pracownik Polskiej Akademii Nauk w Krakowie Pan Tomasz Postawa przestawił wyniki dekady spisu nitoperzy w jaskiniach jurajskich.
W trakcie prezentacji referatów oraz podczas przerw w obradach, na dziecińcu Jurajskiej Ostoi odbywała się sesja portretowa gdzie dyskutowano z autorami plakatów o ich tematyce np. o chronionych porostach (Makrolichenes) rezerwatu przyrody "Sokole Góry" czy o ochronie cennych przyrodniczo siedlisk nieleśnych obszaru Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd.
Sesję popołudniową rozpoczął Pan Łukasz Czyżewski z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu referatem pt. "Skały Kroczyckie - ćwierć wieku badań paleolitu. Historia, najnowsze wyniki i perspektywy". Następnie Pan Krzysztof Cyrek przybliżył zagadnienie związane z historią badań Jaskini Biśnik oraz perspektywami w kolejnych latach. Tematykę archeologiczną zakończyło wystąpienie Pani Magdaleny Sudoł, która zaprezentowała wyniki badań prac prowadzonych na obszarze Doliny Wodącej i Udorki.
W strugach ulewnego deszczu odbyła się krótka sesja terenowa, podczas której w imieniu Burmistrza Miasta i Gminy Pilica, Pan Stefan Sajdak opowiedział o pracach wykonanych na zamku w Smoleniu oraz o dalszych planach zagospodarowania średniowiecznych ruin. Następnie pod Jaskinią Biśnik, prof. Krzysztof Cyrek uzupełnił i rozwinął informacje przedstawione w swoim referacie.
Zaproszeni goście mieli również okazję przyjrzeć się pokazowy strzyżenia owiec, wykonanemu przez jednego z pasteszy prowadzących wypas na licznych, jurajskich wzniesieniach. Te naturalne "kosiarki" stają się coraz częstszym elementem współistniejącym z krajobrazem Wyżyny Krakowsko - Wieluńskiej.
Po powrocie do Ośrodka Edukacyjno - Naukowego uczestnikom konferencji zaprezentował się Studencki Zespół Pieśni i Tańca "Katowice" utworzony przy Uniwersytecie Śląsim w Katowicach pod kierunkiem Pani Barbary Uracz. Prawie godzinny występ na dziedzińcu Kompleksu Jurajskiej Ostoi zakończył pierwszy dzień XXV Sympozjum Jurajskiego.
Drugi, terenowy dzień konferencji rozpoczął się u podnóża ruin Zamku w Mirowie. Następnie uczestnicy Sympozjum przeszli prawie 2 kilometrową trasą przez Grzędę Mirowską, gdzie Pani dr Barbara Babczyńska - Sendek przybliżyła różnorodność gatunków muraw kserotermicznych. Po dotarciu do Zamku w Bobolicach, wszystkich gości zaproszono do zwiedzania komnat zamkowych.
Kolejnym punktem programu była prelekcja "U źródeł Warty i Czarnej Przemszyt w Zawierciu", która została zaprezentowana przez Kierownika Wydziału Ochrony Środowiska Urzędu Miasta Zawiercie - Panią Annę Danielewską - Trzeplę. Wystąpienie miało miejsce w pałacyku "Nad Wartą", tuż przy źródłach trzeciej co do wielkości rzeki Polski. W drodze powrotnej uczestnicy Sympozjum zatrzymali się przy odnowionej niszy źródliskowej rzeki Czarna Przemsza w dzielnicy Bzów.
Sesję terenową prowadził już po raz kolejny Pan Andrzej Feliksik, Dyrektor Samorządowego Zespołu Edukacji w Olkuszu oraz Przewodnik Jurajski.
Sympozjum Jurajskie od 25 lat jest wydarzeniem, gdzie podsumowuje się działania prowadzone w zakresie ochrony środowiska na obszarze Wyżyny Krakowsko -Wieluńskiej oraz na terenie niektórych państw europejskich, co pozwala porównać zakres działań ochronnych prowadzonych w kraju, jak i za granicą. Również i w tym roku w trakcie sesji referatowej oraz terenowej dyskutowano o działaniach z zakresu ochrony przyrody, krajobrazu i dóbr kultury w granicach Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd. Wymienność poglądów, prezentacja doświadczeń oraz różnorodna tematyka pozwoliła uczestnikom konferencji na uzupełnienie i rozwinięcie wiedzy na temat stanu i przyzłosci parku.
Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego dziękuje wszystkim biorącym udział z konferencji i zaprasza na kolejne, XXVI Sympozjum Jurajskie w przyszłym roku.
Fot. 1 - Dzień I - część referatowa
Fot. 2 - Leos Stefka (CHKO Morawski Kras) przedstawia historię rozwoju współpracy pomiędzy ZPKWŚ a CHKO Morawski Kras
Fot. 3 - Dilyana Stefanova (NIGGG - BAS Bułgaria)
Fot. 4 - Tomasz Postawa (PAN Kraków)
Fot.5 - prof. Krzysztof Cyrek (UMK w Toruniu)
Fot. 6 - Dyskusja, pytania i wymiana poglądów
Fot. 7 - Sesja posterowa - atrium Jurajska Ostoja
Fot. 8 - Pokaz strzyzenia oweic - element sesji terenowej
Fot.9 - Studencki Zespół Pieśni i Tańca Katowice
Fot.10 - Dzień II - Sesja terenowa - Grzęda Mirowska
Fot.11 - Brama Laseckich
Fot.12 - Muzeum Zamku w Bobolicach
Fot.13 - Zamek w Bobolicach
Fot.14 - Widok z arboretum Ośrodka Edukacyjno - Naukowego ZPKWŚ w Smoleniu na ruiny zamku