Żywiecki Park Krajobrazowy utworzony został na mocy Uchwały Nr XII/79/86 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bielsku – Białej z dnia 13 marca 1986 roku. To najstarszy park krajobrazowy na terenie polskich Karpat. Powierzchnia Parku wynosi 358,70 km2. Cały obszar Parku jest otoczony strefą ochronną o powierzchni 217,90 km2.

Położenie

Żywiecki Park Krajobrazowy położony jest w południowej części województwa śląskiego. Pasma górskie na obszarze Parku tworzą trzy rozległe grupy górskie: tzw. „Worek Raczański” z kulminacją na Wielkiej Raczy (1236 m n.p.m.), grupa górska „grupa górska Lipowskiej i Romanki z najwyższym szczytem Romanką (1366 m n.p.m.), oraz cechujący się promienistym układem grzbietów rozróg Pilska (1557 m n.p.m.).

Budowa Geologiczna i rzeźba terenu

W okresie kredy i paleogenu powstały skały tworzące podłoże ww. obszaru. W końcowym okresie paleogenu zostały one sfałdowane, wypiętrzone i nasunięte na siebie, tworząc tzw. płaszczowiny. 80% terenu, w tym pasmo Wielkiej Raczy i grupę Pilska, obejmuje płaszczowina magurska. Dominujące tutaj piaskowce magurskie (skały) w odcieniu szarym, tworzą flisz karpacki i są odporne na wietrzenie. Mają zbitą konsystencję oraz budowę średnią lub gruboziarnistą. Pozostałe 20% obszaru Żywieckiego Parku Krajobrazowego tworzą utwory płaszczowiny śląskiej i podśląskiej.

Wody

Obszar Parku pokryty jest gęstą siecią potoków, natomiast dwie główne rzeki odprowadzające wodę z obszaru Parku to Soła i Koszarawa. W środkowych i dolnych biegach potoków występują liczne progi wodospadowe o wysokości przekraczającej 2 m, z których najwyższy (10 m) znajduje się na potoku Sopotnia Wielka. Najbardziej znane źródła na obszarze Parku to siarkowodorowe i siarczkowe wody w Złatnej, a także silnie zmineralizowane wody solankowe w Soli. Istotne są również młaki oraz torfowiska, zwłaszcza kompleks w rejonie Hali Cebulowej i Miziowej.

Szata roślinna

Zróżnicowanie wysokościowe terenu Parku powoduje, iż leży on w zasięgu czterech pięter roślinnych. Do wysokości ok. 600 m n.p.m. sięga piętro pogórza, niemal całkowicie zajęte pod uprawy rolne i zabudowę gospodarczą. Piętro regla dolnego (600 - 1150 m n.p.m.) zajmowała niegdyś prawie całkowicie buczyna karpacka, z dużym udziałem jodły oraz domieszką świerka i jawora. Obecnie ww. gatunki stanowią zazwyczaj tylko domieszkę w drzewostanach świerkowych. Najbardziej naturalny charakter ma piętro górnoreglowe (1150 - 1400 m n.p.m.) porośnięte przez zachodniokarpacką świerczynę górnoreglową. Drzewa mają tu często wiek 200 - 300 lat. Jedyny szczyt na terenie Żywieckiego Parku Krajobrazowego z piętrem kosodrzewiny (subalpejskim) to Pilsko (1557 m n.p.m.).
Na terenie Parku zostało stwierdzonych ponad 1000 gatunków roślin naczyniowych. Znaczna część gatunków wysokogórskich koncentruje się w piętrze kosodrzewiny, ale bardzo interesujące skupienia flory występują w rejonie źródlisk, wycieków i wysięków oraz wzdłuż płynących strużek wody, młak i torfowisk, również w obrębie regla górnego. Pilsko to trzeci, po Tatrach i Babiej Górze, obszar wysokogórskiej flory w Karpatach.

Świat zwierząt

Fauna Parku reprezentowana jest przez około 40 gatunków ssaków, ponad 100 gatunków ptaków lęgowych, 5 gatunków gadów, 12 gatunków płazów, 23 gatunki ryb oraz 1 gatunek minoga. Rozległe kompleksy leśne tzw. „Worka Raczańskiego”, masywu Pilska, Romanki czy Rysianki i Lipowskiej są ostoją dużych ssaków drapieżnych, reprezentowanych przez niedźwiedzie, wilki, rysie oraz borsuki. Licznie występują tu ssaki kopytne: dziki, jelenie i sarny. Na obszarze Parku występuje wiele rzadkich i ginących ptaków, między innymi kuraki leśne (głuszec i jarząbek), drapieżniki dzienne (jastrząb, kobuz, krogulec, myszołów, pustułka) i sowy (puszczyk, pójdźka, płomykówka i puchacz).
Gady reprezentowane są przez jaszczurkę zwinkę i żyworódkę, padalca oraz 2 gatunki węży: zaskrońca i jadowitą żmiję zygzakowatą. Obok gadów najlepiej poznaną grupę kręgowców stanowią płazy: traszka - górska, grzebieniasta, zwyczajna oraz (będąca endemitem karpackim) karpacka, ropucha szara i zielona, żaba zielona i brunatna, rzekotka drzewna, kumak górski i salamandra plamista.

Formy ochrony przyrody

Rozmieszczone na obszarze Parku rezerwaty przyrody obejmują fragmenty najlepiej zachowanych lasów regla dolnego i górnego, będących świadectwem różnorodności i bogactwa zbiorowisk leśnych. Najcenniejsze obszary leśne objęte są ochroną w postaci 10 rezerwatów przyrody: „Lipowska”, „Oszast”, „Pilsko”, „Pod Rysianka”, „Śrubita”, „Gawroniec”, „Romanka”, „Muńcoł”, „Butorza” i „Dziobaki”. Spośród licznych pomników przyrody warto wymienić m.in. Jaskinię Wickową, Jaskinię przed Rozdrożem, wodospad w Sopotni Wielkiej, stanowisko storczyków w Złatnej Hucie oraz pojedyncze drzewa lub grupy drzew. Ponadto utworzono użytki ekologiczne: „Hala Cebulowa”, „Hala Miziowa”, „Hala Kamieniańska”, „Stawek w Złatnej” i „Stowek na Kosarach pod Hyśkowcem”. Obszar Parku objęto również ochroną w ramach europejskiej sieci Natura 2000 (PLH240006 i PLB240002).

Walory kulturowe

Dziedzictwo kultury ludowej górali żywieckich cechuje bogactwo elementów, zarówno w sensie materialnym, jak i duchowym. Wraz z napływem ludności wołoskiej w XV w. rozwinęło się pasterstwo owiec, bydła, praca w lesie, flisactwo pozyskiwanego drewna, które spławiano aż do Krakowa. Sposób gospodarowania, metody zaspokajania podstawowych potrzeb biologicznych ludzi, wyznaczały ramy, przestrzeń i miejsce, jakie zajmowała kultura ludowa. Czynnikiem determinującym rozwój kultury ludowej były następujące po sobie pory roku, kalendarz prac polowych, układ świąt kościelnych. Trwałym elementem kultury górali żywieckich są sposoby wznoszenia domostw, budowania pasterskich szałasów, sposób ubierania się, pieśni, muzyka, tańce, gwara, wierzenia, interpretacja otaczającego ich świata, przyrody, wreszcie kwestie dotyczące życia pozagrobowego.

 Mapa

Kliknij na mapę, aby zobaczyć ją w powiększeniu.

Żywiecki Park Krajobrazowy utworzony został na mocy Uchwały Nr XII/79/86 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bielsku – Białej z dnia 13 marca 1986 roku. To najstarszy park krajobrazowy na terenie polskich Karpat. Powierzchnia Parku wynosi 358,70 km2. Cały obszar Parku jest otoczony strefą ochronną o powierzchni 217,90 km2.

Położenie

Żywiecki Park Krajobrazowy położony jest w południowej części województwa śląskiego. Pasma górskie na obszarze Parku tworzą trzy rozległe grupy górskie: tzw. „Worek Raczański” z kulminacją na Wielkiej Raczy (1236 m n.p.m.), grupa górska „grupa górska Lipowskiej i Romanki z najwyższym szczytem Romanką (1366 m n.p.m.), oraz cechujący się promienistym układem grzbietów rozróg Pilska (1557 m n.p.m.).

Budowa Geologiczna i rzeźba terenu

W okresie kredy i paleogenu powstały skały tworzące podłoże ww. obszaru. W końcowym okresie paleogenu zostały one sfałdowane, wypiętrzone i nasunięte na siebie, tworząc tzw. płaszczowiny. 80% terenu, w tym pasmo Wielkiej Raczy i grupę Pilska, obejmuje płaszczowina magurska. Dominujące tutaj piaskowce magurskie (skały) w odcieniu szarym, tworzą flisz karpacki i są odporne na wietrzenie. Mają zbitą konsystencję oraz budowę średnią lub gruboziarnistą. Pozostałe 20% obszaru Żywieckiego Parku Krajobrazowego tworzą utwory płaszczowiny śląskiej i podśląskiej.

Wody

Obszar Parku pokryty jest gęstą siecią potoków, natomiast dwie główne rzeki odprowadzające wodę z obszaru Parku to Soła i Koszarawa. W środkowych i dolnych biegach potoków występują liczne progi wodospadowe o wysokości przekraczającej 2 m, z których najwyższy (10 m) znajduje się na potoku Sopotnia Wielka. Najbardziej znane źródła na obszarze Parku to siarkowodorowe i siarczkowe wody w Złatnej, a także silnie zmineralizowane wody solankowe w Soli. Istotne są również młaki oraz torfowiska, zwłaszcza kompleks w rejonie Hali Cebulowej i Miziowej.

Szata roślinna

Zróżnicowanie wysokościowe terenu Parku powoduje, iż leży on w zasięgu czterech pięter roślinnych. Do wysokości ok. 600 m n.p.m. sięga piętro pogórza, niemal całkowicie zajęte pod uprawy rolne i zabudowę gospodarczą. Piętro regla dolnego (600 - 1150 m n.p.m.) zajmowała niegdyś prawie całkowicie buczyna karpacka, z dużym udziałem jodły oraz domieszką świerka i jawora. Obecnie ww. gatunki stanowią zazwyczaj tylko domieszkę w drzewostanach świerkowych. Najbardziej naturalny charakter ma piętro górnoreglowe (1150 - 1400 m n.p.m.) porośnięte przez zachodniokarpacką świerczynę górnoreglową. Drzewa mają tu często wiek 200 - 300 lat. Jedyny szczyt na terenie Żywieckiego Parku Krajobrazowego z piętrem kosodrzewiny (subalpejskim) to Pilsko (1557 m n.p.m.).
Na terenie Parku zostało stwierdzonych ponad 1000 gatunków roślin naczyniowych. Znaczna część gatunków wysokogórskich koncentruje się w piętrze kosodrzewiny, ale bardzo interesujące skupienia flory występują w rejonie źródlisk, wycieków i wysięków oraz wzdłuż płynących strużek wody, młak i torfowisk, również w obrębie regla górnego. Pilsko to trzeci, po Tatrach i Babiej Górze, obszar wysokogórskiej flory w Karpatach.

Świat zwierząt

Fauna Parku reprezentowana jest przez około 40 gatunków ssaków, ponad 100 gatunków ptaków lęgowych, 5 gatunków gadów, 12 gatunków płazów, 23 gatunki ryb oraz 1 gatunek minoga. Rozległe kompleksy leśne tzw. „Worka Raczańskiego”, masywu Pilska, Romanki czy Rysianki i Lipowskiej są ostoją dużych ssaków drapieżnych, reprezentowanych przez niedźwiedzie, wilki, rysie oraz borsuki. Licznie występują tu ssaki kopytne: dziki, jelenie i sarny. Na obszarze Parku występuje wiele rzadkich i ginących ptaków, między innymi kuraki leśne (głuszec i jarząbek), drapieżniki dzienne (jastrząb, kobuz, krogulec, myszołów, pustułka) i sowy (puszczyk, pójdźka, płomykówka i puchacz).
Gady reprezentowane są przez jaszczurkę zwinkę i żyworódkę, padalca oraz 2 gatunki węży: zaskrońca i jadowitą żmiję zygzakowatą. Obok gadów najlepiej poznaną grupę kręgowców stanowią płazy: traszka - górska, grzebieniasta, zwyczajna oraz (będąca endemitem karpackim) karpacka, ropucha szara i zielona, żaba zielona i brunatna, rzekotka drzewna, kumak górski i salamandra plamista.

Formy ochrony przyrody

Rozmieszczone na obszarze Parku rezerwaty przyrody obejmują fragmenty najlepiej zachowanych lasów regla dolnego i górnego, będących świadectwem różnorodności i bogactwa zbiorowisk leśnych. Najcenniejsze obszary leśne objęte są ochroną w postaci 10 rezerwatów przyrody: „Lipowska”, „Oszast”, „Pilsko”, „Pod Rysianka”, „Śrubita”, „Gawroniec”, „Romanka”, „Muńcoł”, „Butorza” i „Dziobaki”. Spośród licznych pomników przyrody warto wymienić m.in. Jaskinię Wickową, Jaskinię przed Rozdrożem, wodospad w Sopotni Wielkiej, stanowisko storczyków w Złatnej Hucie oraz pojedyncze drzewa lub grupy drzew. Ponadto utworzono użytki ekologiczne: „Hala Cebulowa”, „Hala Miziowa”, „Hala Kamieniańska”, „Stawek w Złatnej” i „Stowek na Kosarach pod Hyśkowcem”. Obszar Parku objęto również ochroną w ramach europejskiej sieci Natura 2000 (PLH240006 i PLB240002).

Walory kulturowe

Dziedzictwo kultury ludowej górali żywieckich cechuje bogactwo elementów, zarówno w sensie materialnym, jak i duchowym. Wraz z napływem ludności wołoskiej w XV w. rozwinęło się pasterstwo owiec, bydła, praca w lesie, flisactwo pozyskiwanego drewna, które spławiano aż do Krakowa. Sposób gospodarowania, metody zaspokajania podstawowych potrzeb biologicznych ludzi, wyznaczały ramy, przestrzeń i miejsce, jakie zajmowała kultura ludowa. Czynnikiem determinującym rozwój kultury ludowej były następujące po sobie pory roku, kalendarz prac polowych, układ świąt kościelnych. Trwałym elementem kultury górali żywieckich są sposoby wznoszenia domostw, budowania pasterskich szałasów, sposób ubierania się, pieśni, muzyka, tańce, gwara, wierzenia, interpretacja otaczającego ich świata, przyrody, wreszcie kwestie dotyczące życia pozagrobowego.

 Mapa

Kliknij na mapę, aby zobaczyć ją w powiększeniu.

Żywiecki Park Krajobrazowy utworzony został na mocy Uchwały Nr XII/79/86 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bielsku – Białej z dnia 13 marca 1986 roku. To najstarszy park krajobrazowy na terenie polskich Karpat. Powierzchnia Parku wynosi 358,70 km2. Cały obszar Parku jest otoczony strefą ochronną o powierzchni 217,90 km2.

Położenie

Żywiecki Park Krajobrazowy położony jest w południowej części województwa śląskiego. Pasma górskie na obszarze Parku tworzą trzy rozległe grupy górskie: tzw. „Worek Raczański” z kulminacją na Wielkiej Raczy (1236 m n.p.m.), grupa górska „grupa górska Lipowskiej i Romanki z najwyższym szczytem Romanką (1366 m n.p.m.), oraz cechujący się promienistym układem grzbietów rozróg Pilska (1557 m n.p.m.).

Budowa Geologiczna i rzeźba terenu

W okresie kredy i paleogenu powstały skały tworzące podłoże ww. obszaru. W końcowym okresie paleogenu zostały one sfałdowane, wypiętrzone i nasunięte na siebie, tworząc tzw. płaszczowiny. 80% terenu, w tym pasmo Wielkiej Raczy i grupę Pilska, obejmuje płaszczowina magurska. Dominujące tutaj piaskowce magurskie (skały) w odcieniu szarym, tworzą flisz karpacki i są odporne na wietrzenie. Mają zbitą konsystencję oraz budowę średnią lub gruboziarnistą. Pozostałe 20% obszaru Żywieckiego Parku Krajobrazowego tworzą utwory płaszczowiny śląskiej i podśląskiej.

Wody

Obszar Parku pokryty jest gęstą siecią potoków, natomiast dwie główne rzeki odprowadzające wodę z obszaru Parku to Soła i Koszarawa. W środkowych i dolnych biegach potoków występują liczne progi wodospadowe o wysokości przekraczającej 2 m, z których najwyższy (10 m) znajduje się na potoku Sopotnia Wielka. Najbardziej znane źródła na obszarze Parku to siarkowodorowe i siarczkowe wody w Złatnej, a także silnie zmineralizowane wody solankowe w Soli. Istotne są również młaki oraz torfowiska, zwłaszcza kompleks w rejonie Hali Cebulowej i Miziowej.

Szata roślinna

Zróżnicowanie wysokościowe terenu Parku powoduje, iż leży on w zasięgu czterech pięter roślinnych. Do wysokości ok. 600 m n.p.m. sięga piętro pogórza, niemal całkowicie zajęte pod uprawy rolne i zabudowę gospodarczą. Piętro regla dolnego (600 - 1150 m n.p.m.) zajmowała niegdyś prawie całkowicie buczyna karpacka, z dużym udziałem jodły oraz domieszką świerka i jawora. Obecnie ww. gatunki stanowią zazwyczaj tylko domieszkę w drzewostanach świerkowych. Najbardziej naturalny charakter ma piętro górnoreglowe (1150 - 1400 m n.p.m.) porośnięte przez zachodniokarpacką świerczynę górnoreglową. Drzewa mają tu często wiek 200 - 300 lat. Jedyny szczyt na terenie Żywieckiego Parku Krajobrazowego z piętrem kosodrzewiny (subalpejskim) to Pilsko (1557 m n.p.m.).
Na terenie Parku zostało stwierdzonych ponad 1000 gatunków roślin naczyniowych. Znaczna część gatunków wysokogórskich koncentruje się w piętrze kosodrzewiny, ale bardzo interesujące skupienia flory występują w rejonie źródlisk, wycieków i wysięków oraz wzdłuż płynących strużek wody, młak i torfowisk, również w obrębie regla górnego. Pilsko to trzeci, po Tatrach i Babiej Górze, obszar wysokogórskiej flory w Karpatach.

Świat zwierząt

Fauna Parku reprezentowana jest przez około 40 gatunków ssaków, ponad 100 gatunków ptaków lęgowych, 5 gatunków gadów, 12 gatunków płazów, 23 gatunki ryb oraz 1 gatunek minoga. Rozległe kompleksy leśne tzw. „Worka Raczańskiego”, masywu Pilska, Romanki czy Rysianki i Lipowskiej są ostoją dużych ssaków drapieżnych, reprezentowanych przez niedźwiedzie, wilki, rysie oraz borsuki. Licznie występują tu ssaki kopytne: dziki, jelenie i sarny. Na obszarze Parku występuje wiele rzadkich i ginących ptaków, między innymi kuraki leśne (głuszec i jarząbek), drapieżniki dzienne (jastrząb, kobuz, krogulec, myszołów, pustułka) i sowy (puszczyk, pójdźka, płomykówka i puchacz).
Gady reprezentowane są przez jaszczurkę zwinkę i żyworódkę, padalca oraz 2 gatunki węży: zaskrońca i jadowitą żmiję zygzakowatą. Obok gadów najlepiej poznaną grupę kręgowców stanowią płazy: traszka - górska, grzebieniasta, zwyczajna oraz (będąca endemitem karpackim) karpacka, ropucha szara i zielona, żaba zielona i brunatna, rzekotka drzewna, kumak górski i salamandra plamista.

Formy ochrony przyrody

Rozmieszczone na obszarze Parku rezerwaty przyrody obejmują fragmenty najlepiej zachowanych lasów regla dolnego i górnego, będących świadectwem różnorodności i bogactwa zbiorowisk leśnych. Najcenniejsze obszary leśne objęte są ochroną w postaci 10 rezerwatów przyrody: „Lipowska”, „Oszast”, „Pilsko”, „Pod Rysianka”, „Śrubita”, „Gawroniec”, „Romanka”, „Muńcoł”, „Butorza” i „Dziobaki”. Spośród licznych pomników przyrody warto wymienić m.in. Jaskinię Wickową, Jaskinię przed Rozdrożem, wodospad w Sopotni Wielkiej, stanowisko storczyków w Złatnej Hucie oraz pojedyncze drzewa lub grupy drzew. Ponadto utworzono użytki ekologiczne: „Hala Cebulowa”, „Hala Miziowa”, „Hala Kamieniańska”, „Stawek w Złatnej” i „Stowek na Kosarach pod Hyśkowcem”. Obszar Parku objęto również ochroną w ramach europejskiej sieci Natura 2000 (PLH240006 i PLB240002).

Walory kulturowe

Dziedzictwo kultury ludowej górali żywieckich cechuje bogactwo elementów, zarówno w sensie materialnym, jak i duchowym. Wraz z napływem ludności wołoskiej w XV w. rozwinęło się pasterstwo owiec, bydła, praca w lesie, flisactwo pozyskiwanego drewna, które spławiano aż do Krakowa. Sposób gospodarowania, metody zaspokajania podstawowych potrzeb biologicznych ludzi, wyznaczały ramy, przestrzeń i miejsce, jakie zajmowała kultura ludowa. Czynnikiem determinującym rozwój kultury ludowej były następujące po sobie pory roku, kalendarz prac polowych, układ świąt kościelnych. Trwałym elementem kultury górali żywieckich są sposoby wznoszenia domostw, budowania pasterskich szałasów, sposób ubierania się, pieśni, muzyka, tańce, gwara, wierzenia, interpretacja otaczającego ich świata, przyrody, wreszcie kwestie dotyczące życia pozagrobowego.

 <Ma href="/galerie/zywiecki-park-krajobrazowy">Galeria

Kliknij na mapę, aby zobaczyć ją w powiększeniu.

Żywiecki Park Krajobrazowy utworzony został na mocy Uchwały Nr XII/79/86 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bielsku – Białej z dnia 13 marca 1986 roku. To najstarszy park krajobrazowy na terenie polskich Karpat. Powierzchnia Parku wynosi 358,70 km2. Cały obszar Parku jest otoczony strefą ochronną o powierzchni 217,90 km2.

Położenie

Żywiecki Park Krajobrazowy położony jest w południowej części województwa śląskiego. Pasma górskie na obszarze Parku tworzą trzy rozległe grupy górskie: tzw. „Worek Raczański” z kulminacją na Wielkiej Raczy (1236 m n.p.m.), grupa górska „grupa górska Lipowskiej i Romanki z najwyższym szczytem Romanką (1366 m n.p.m.), oraz cechujący się promienistym układem grzbietów rozróg Pilska (1557 m n.p.m.).

Budowa Geologiczna i rzeźba terenu

W okresie kredy i paleogenu powstały skały tworzące podłoże ww. obszaru. W końcowym okresie paleogenu zostały one sfałdowane, wypiętrzone i nasunięte na siebie, tworząc tzw. płaszczowiny. 80% terenu, w tym pasmo Wielkiej Raczy i grupę Pilska, obejmuje płaszczowina magurska. Dominujące tutaj piaskowce magurskie (skały) w odcieniu szarym, tworzą flisz karpacki i są odporne na wietrzenie. Mają zbitą konsystencję oraz budowę średnią lub gruboziarnistą. Pozostałe 20% obszaru Żywieckiego Parku Krajobrazowego tworzą utwory płaszczowiny śląskiej i podśląskiej.

Wody

Obszar Parku pokryty jest gęstą siecią potoków, natomiast dwie główne rzeki odprowadzające wodę z obszaru Parku to Soła i Koszarawa. W środkowych i dolnych biegach potoków występują liczne progi wodospadowe o wysokości przekraczającej 2 m, z których najwyższy (10 m) znajduje się na potoku Sopotnia Wielka. Najbardziej znane źródła na obszarze Parku to siarkowodorowe i siarczkowe wody w Złatnej, a także silnie zmineralizowane wody solankowe w Soli. Istotne są również młaki oraz torfowiska, zwłaszcza kompleks w rejonie Hali Cebulowej i Miziowej.

Szata roślinna

Zróżnicowanie wysokościowe terenu Parku powoduje, iż leży on w zasięgu czterech pięter roślinnych. Do wysokości ok. 600 m n.p.m. sięga piętro pogórza, niemal całkowicie zajęte pod uprawy rolne i zabudowę gospodarczą. Piętro regla dolnego (600 - 1150 m n.p.m.) zajmowała niegdyś prawie całkowicie buczyna karpacka, z dużym udziałem jodły oraz domieszką świerka i jawora. Obecnie ww. gatunki stanowią zazwyczaj tylko domieszkę w drzewostanach świerkowych. Najbardziej naturalny charakter ma piętro górnoreglowe (1150 - 1400 m n.p.m.) porośnięte przez zachodniokarpacką świerczynę górnoreglową. Drzewa mają tu często wiek 200 - 300 lat. Jedyny szczyt na terenie Żywieckiego Parku Krajobrazowego z piętrem kosodrzewiny (subalpejskim) to Pilsko (1557 m n.p.m.).
Na terenie Parku zostało stwierdzonych ponad 1000 gatunków roślin naczyniowych. Znaczna część gatunków wysokogórskich koncentruje się w piętrze kosodrzewiny, ale bardzo interesujące skupienia flory występują w rejonie źródlisk, wycieków i wysięków oraz wzdłuż płynących strużek wody, młak i torfowisk, również w obrębie regla górnego. Pilsko to trzeci, po Tatrach i Babiej Górze, obszar wysokogórskiej flory w Karpatach.

Świat zwierząt

Fauna Parku reprezentowana jest przez około 40 gatunków ssaków, ponad 100 gatunków ptaków lęgowych, 5 gatunków gadów, 12 gatunków płazów, 23 gatunki ryb oraz 1 gatunek minoga. Rozległe kompleksy leśne tzw. „Worka Raczańskiego”, masywu Pilska, Romanki czy Rysianki i Lipowskiej są ostoją dużych ssaków drapieżnych, reprezentowanych przez niedźwiedzie, wilki, rysie oraz borsuki. Licznie występują tu ssaki kopytne: dziki, jelenie i sarny. Na obszarze Parku występuje wiele rzadkich i ginących ptaków, między innymi kuraki leśne (głuszec i jarząbek), drapieżniki dzienne (jastrząb, kobuz, krogulec, myszołów, pustułka) i sowy (puszczyk, pójdźka, płomykówka i puchacz).
Gady reprezentowane są przez jaszczurkę zwinkę i żyworódkę, padalca oraz 2 gatunki węży: zaskrońca i jadowitą żmiję zygzakowatą. Obok gadów najlepiej poznaną grupę kręgowców stanowią płazy: traszka - górska, grzebieniasta, zwyczajna oraz (będąca endemitem karpackim) karpacka, ropucha szara i zielona, żaba zielona i brunatna, rzekotka drzewna, kumak górski i salamandra plamista.

Formy ochrony przyrody

Rozmieszczone na obszarze Parku rezerwaty przyrody obejmują fragmenty najlepiej zachowanych lasów regla dolnego i górnego, będących świadectwem różnorodności i bogactwa zbiorowisk leśnych. Najcenniejsze obszary leśne objęte są ochroną w postaci 10 rezerwatów przyrody: „Lipowska”, „Oszast”, „Pilsko”, „Pod Rysianka”, „Śrubita”, „Gawroniec”, „Romanka”, „Muńcoł”, „Butorza” i „Dziobaki”. Spośród licznych pomników przyrody warto wymienić m.in. Jaskinię Wickową, Jaskinię przed Rozdrożem, wodospad w Sopotni Wielkiej, stanowisko storczyków w Złatnej Hucie oraz pojedyncze drzewa lub grupy drzew. Ponadto utworzono użytki ekologiczne: „Hala Cebulowa”, „Hala Miziowa”, „Hala Kamieniańska”, „Stawek w Złatnej” i „Stowek na Kosarach pod Hyśkowcem”. Obszar Parku objęto również ochroną w ramach europejskiej sieci Natura 2000 (PLH240006 i PLB240002).

Walory kulturowe

Dziedzictwo kultury ludowej górali żywieckich cechuje bogactwo elementów, zarówno w sensie materialnym, jak i duchowym. Wraz z napływem ludności wołoskiej w XV w. rozwinęło się pasterstwo owiec, bydła, praca w lesie, flisactwo pozyskiwanego drewna, które spławiano aż do Krakowa. Sposób gospodarowania, metody zaspokajania podstawowych potrzeb biologicznych ludzi, wyznaczały ramy, przestrzeń i miejsce, jakie zajmowała kultura ludowa. Czynnikiem determinującym rozwój kultury ludowej były następujące po sobie pory roku, kalendarz prac polowych, układ świąt kościelnych. Trwałym elementem kultury górali żywieckich są sposoby wznoszenia domostw, budowania pasterskich szałasów, sposób ubierania się, pieśni, muzyka, tańce, gwara, wierzenia, interpretacja otaczającego ich świata, przyrody, wreszcie kwestie dotyczące życia pozagrobowego.

 Galeria

Kliknij na mapę, aby zobaczyć ją w powiększeniu

Żywiecki Park Krajobrazowy utworzony został na mocy Uchwały Nr XII/79/86 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bielsku – Białej z dnia 13 marca 1986 roku. To najstarszy park krajobrazowy na terenie polskich Karpat. Powierzchnia Parku wynosi 358,70 km2. Cały obszar Parku jest otoczony strefą ochronną o powierzchni 217,90 km2.

Położenie

Żywiecki Park Krajobrazowy położony jest w południowej części województwa śląskiego. Pasma górskie na obszarze Parku tworzą trzy rozległe grupy górskie: tzw. „Worek Raczański” z kulminacją na Wielkiej Raczy (1236 m n.p.m.), grupa górska „grupa górska Lipowskiej i Romanki z najwyższym szczytem Romanką (1366 m n.p.m.), oraz cechujący się promienistym układem grzbietów rozróg Pilska (1557 m n.p.m.).

Budowa Geologiczna i rzeźba terenu

W okresie kredy i paleogenu powstały skały tworzące podłoże ww. obszaru. W końcowym okresie paleogenu zostały one sfałdowane, wypiętrzone i nasunięte na siebie, tworząc tzw. płaszczowiny. 80% terenu, w tym pasmo Wielkiej Raczy i grupę Pilska, obejmuje płaszczowina magurska. Dominujące tutaj piaskowce magurskie (skały) w odcieniu szarym, tworzą flisz karpacki i są odporne na wietrzenie. Mają zbitą konsystencję oraz budowę średnią lub gruboziarnistą. Pozostałe 20% obszaru Żywieckiego Parku Krajobrazowego tworzą utwory płaszczowiny śląskiej i podśląskiej.

Wody

Obszar Parku pokryty jest gęstą siecią potoków, natomiast dwie główne rzeki odprowadzające wodę z obszaru Parku to Soła i Koszarawa. W środkowych i dolnych biegach potoków występują liczne progi wodospadowe o wysokości przekraczającej 2 m, z których najwyższy (10 m) znajduje się na potoku Sopotnia Wielka. Najbardziej znane źródła na obszarze Parku to siarkowodorowe i siarczkowe wody w Złatnej, a także silnie zmineralizowane wody solankowe w Soli. Istotne są również młaki oraz torfowiska, zwłaszcza kompleks w rejonie Hali Cebulowej i Miziowej.

Szata roślinna

Zróżnicowanie wysokościowe terenu Parku powoduje, iż leży on w zasięgu czterech pięter roślinnych. Do wysokości ok. 600 m n.p.m. sięga piętro pogórza, niemal całkowicie zajęte pod uprawy rolne i zabudowę gospodarczą. Piętro regla dolnego (600 - 1150 m n.p.m.) zajmowała niegdyś prawie całkowicie buczyna karpacka, z dużym udziałem jodły oraz domieszką świerka i jawora. Obecnie ww. gatunki stanowią zazwyczaj tylko domieszkę w drzewostanach świerkowych. Najbardziej naturalny charakter ma piętro górnoreglowe (1150 - 1400 m n.p.m.) porośnięte przez zachodniokarpacką świerczynę górnoreglową. Drzewa mają tu często wiek 200 - 300 lat. Jedyny szczyt na terenie Żywieckiego Parku Krajobrazowego z piętrem kosodrzewiny (subalpejskim) to Pilsko (1557 m n.p.m.).
Na terenie Parku zostało stwierdzonych ponad 1000 gatunków roślin naczyniowych. Znaczna część gatunków wysokogórskich koncentruje się w piętrze kosodrzewiny, ale bardzo interesujące skupienia flory występują w rejonie źródlisk, wycieków i wysięków oraz wzdłuż płynących strużek wody, młak i torfowisk, również w obrębie regla górnego. Pilsko to trzeci, po Tatrach i Babiej Górze, obszar wysokogórskiej flory w Karpatach.

Świat zwierząt

Fauna Parku reprezentowana jest przez około 40 gatunków ssaków, ponad 100 gatunków ptaków lęgowych, 5 gatunków gadów, 12 gatunków płazów, 23 gatunki ryb oraz 1 gatunek minoga. Rozległe kompleksy leśne tzw. „Worka Raczańskiego”, masywu Pilska, Romanki czy Rysianki i Lipowskiej są ostoją dużych ssaków drapieżnych, reprezentowanych przez niedźwiedzie, wilki, rysie oraz borsuki. Licznie występują tu ssaki kopytne: dziki, jelenie i sarny. Na obszarze Parku występuje wiele rzadkich i ginących ptaków, między innymi kuraki leśne (głuszec i jarząbek), drapieżniki dzienne (jastrząb, kobuz, krogulec, myszołów, pustułka) i sowy (puszczyk, pójdźka, płomykówka i puchacz).
Gady reprezentowane są przez jaszczurkę zwinkę i żyworódkę, padalca oraz 2 gatunki węży: zaskrońca i jadowitą żmiję zygzakowatą. Obok gadów najlepiej poznaną grupę kręgowców stanowią płazy: traszka - górska, grzebieniasta, zwyczajna oraz (będąca endemitem karpackim) karpacka, ropucha szara i zielona, żaba zielona i brunatna, rzekotka drzewna, kumak górski i salamandra plamista.

Formy ochrony przyrody

Rozmieszczone na obszarze Parku rezerwaty przyrody obejmują fragmenty najlepiej zachowanych lasów regla dolnego i górnego, będących świadectwem różnorodności i bogactwa zbiorowisk leśnych. Najcenniejsze obszary leśne objęte są ochroną w postaci 10 rezerwatów przyrody: „Lipowska”, „Oszast”, „Pilsko”, „Pod Rysianka”, „Śrubita”, „Gawroniec”, „Romanka”, „Muńcoł”, „Butorza” i „Dziobaki”. Spośród licznych pomników przyrody warto wymienić m.in. Jaskinię Wickową, Jaskinię przed Rozdrożem, wodospad w Sopotni Wielkiej, stanowisko storczyków w Złatnej Hucie oraz pojedyncze drzewa lub grupy drzew. Ponadto utworzono użytki ekologiczne: „Hala Cebulowa”, „Hala Miziowa”, „Hala Kamieniańska”, „Stawek w Złatnej” i „Stowek na Kosarach pod Hyśkowcem”. Obszar Parku objęto również ochroną w ramach europejskiej sieci Natura 2000 (PLH240006 i PLB240002).

Walory kulturowe

Dziedzictwo kultury ludowej górali żywieckich cechuje bogactwo elementów, zarówno w sensie materialnym, jak i duchowym. Wraz z napływem ludności wołoskiej w XV w. rozwinęło się pasterstwo owiec, bydła, praca w lesie, flisactwo pozyskiwanego drewna, które spławiano aż do Krakowa. Sposób gospodarowania, metody zaspokajania podstawowych potrzeb biologicznych ludzi, wyznaczały ramy, przestrzeń i miejsce, jakie zajmowała kultura ludowa. Czynnikiem determinującym rozwój kultury ludowej były następujące po sobie pory roku, kalendarz prac polowych, układ świąt kościelnych. Trwałym elementem kultury górali żywieckich są sposoby wznoszenia domostw, budowania pasterskich szałasów, sposób ubierania się, pieśni, muzyka, tańce, gwara, wierzenia, interpretacja otaczającego ich świata, przyrody, wreszcie kwestie dotyczące życia pozagrobowego.

 Galeria

ŻYWIECKI PARK KRAJOBRAZOWY

Żywiecki Park Krajobrazowy utworzony został na mocy Uchwały Nr XII/79/86 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bielsku – Białej z dnia 13 marca 1986 roku. To najstarszy park krajobrazowy na terenie polskich Karpat. Powierzchnia Parku wynosi 358,70 km2. Cały obszar Parku jest otoczony strefą ochronną o powierzchni 217,90 km2.

Położenie

Żywiecki Park Krajobrazowy położony jest w południowej części województwa śląskiego. Pasma górskie na obszarze Parku tworzą trzy rozległe grupy górskie: tzw. „Worek Raczański” z kulminacją na Wielkiej Raczy (1236 m n.p.m.), grupa górska „grupa górska Lipowskiej i Romanki z najwyższym szczytem Romanką (1366 m n.p.m.), oraz cechujący się promienistym układem grzbietów rozróg Pilska (1557 m n.p.m.).

Budowa Geologiczna i rzeźba terenu

W okresie kredy i paleogenu powstały skały tworzące podłoże ww. obszaru. W końcowym okresie paleogenu zostały one sfałdowane, wypiętrzone i nasunięte na siebie, tworząc tzw. płaszczowiny. 80% terenu, w tym pasmo Wielkiej Raczy i grupę Pilska, obejmuje płaszczowina magurska. Dominujące tutaj piaskowce magurskie (skały) w odcieniu szarym, tworzą flisz karpacki i są odporne na wietrzenie. Mają zbitą konsystencję oraz budowę średnią lub gruboziarnistą. Pozostałe 20% obszaru Żywieckiego Parku Krajobrazowego tworzą utwory płaszczowiny śląskiej i podśląskiej.

Wody

Obszar Parku pokryty jest gęstą siecią potoków, natomiast dwie główne rzeki odprowadzające wodę z obszaru Parku to Soła i Koszarawa. W środkowych i dolnych biegach potoków występują liczne progi wodospadowe o wysokości przekraczającej 2 m, z których najwyższy (10 m) znajduje się na potoku Sopotnia Wielka. Najbardziej znane źródła na obszarze Parku to siarkowodorowe i siarczkowe wody w Złatnej, a także silnie zmineralizowane wody solankowe w Soli. Istotne są również młaki oraz torfowiska, zwłaszcza kompleks w rejonie Hali Cebulowej i Miziowej.

Szata roślinna

Zróżnicowanie wysokościowe terenu Parku powoduje, iż leży on w zasięgu czterech pięter roślinnych. Do wysokości ok. 600 m n.p.m. sięga piętro pogórza, niemal całkowicie zajęte pod uprawy rolne i zabudowę gospodarczą. Piętro regla dolnego (600 - 1150 m n.p.m.) zajmowała niegdyś prawie całkowicie buczyna karpacka, z dużym udziałem jodły oraz domieszką świerka i jawora. Obecnie ww. gatunki stanowią zazwyczaj tylko domieszkę w drzewostanach świerkowych. Najbardziej naturalny charakter ma piętro górnoreglowe (1150 - 1400 m n.p.m.) porośnięte przez zachodniokarpacką świerczynę górnoreglową. Drzewa mają tu często wiek 200 - 300 lat. Jedyny szczyt na terenie Żywieckiego Parku Krajobrazowego z piętrem kosodrzewiny (subalpejskim) to Pilsko (1557 m n.p.m.).
Na terenie Parku zostało stwierdzonych ponad 1000 gatunków roślin naczyniowych. Znaczna część gatunków wysokogórskich koncentruje się w piętrze kosodrzewiny, ale bardzo interesujące skupienia flory występują w rejonie źródlisk, wycieków i wysięków oraz wzdłuż płynących strużek wody, młak i torfowisk, również w obrębie regla górnego. Pilsko to trzeci, po Tatrach i Babiej Górze, obszar wysokogórskiej flory w Karpatach.

Świat zwierząt

Fauna Parku reprezentowana jest przez około 40 gatunków ssaków, ponad 100 gatunków ptaków lęgowych, 5 gatunków gadów, 12 gatunków płazów, 23 gatunki ryb oraz 1 gatunek minoga. Rozległe kompleksy leśne tzw. „Worka Raczańskiego”, masywu Pilska, Romanki czy Rysianki i Lipowskiej są ostoją dużych ssaków drapieżnych, reprezentowanych przez niedźwiedzie, wilki, rysie oraz borsuki. Licznie występują tu ssaki kopytne: dziki, jelenie i sarny. Na obszarze Parku występuje wiele rzadkich i ginących ptaków, między innymi kuraki leśne (głuszec i jarząbek), drapieżniki dzienne (jastrząb, kobuz, krogulec, myszołów, pustułka) i sowy (puszczyk, pójdźka, płomykówka i puchacz).
Gady reprezentowane są przez jaszczurkę zwinkę i żyworódkę, padalca oraz 2 gatunki węży: zaskrońca i jadowitą żmiję zygzakowatą. Obok gadów najlepiej poznaną grupę kręgowców stanowią płazy: traszka - górska, grzebieniasta, zwyczajna oraz (będąca endemitem karpackim) karpacka, ropucha szara i zielona, żaba zielona i brunatna, rzekotka drzewna, kumak górski i salamandra plamista.

Formy ochrony przyrody

Rozmieszczone na obszarze Parku rezerwaty przyrody obejmują fragmenty najlepiej zachowanych lasów regla dolnego i górnego, będących świadectwem różnorodności i bogactwa zbiorowisk leśnych. Najcenniejsze obszary leśne objęte są ochroną w postaci 10 rezerwatów przyrody: „Lipowska”, „Oszast”, „Pilsko”, „Pod Rysianka”, „Śrubita”, „Gawroniec”, „Romanka”, „Muńcoł”, „Butorza” i „Dziobaki”. Spośród licznych pomników przyrody warto wymienić m.in. Jaskinię Wickową, Jaskinię przed Rozdrożem, wodospad w Sopotni Wielkiej, stanowisko storczyków w Złatnej Hucie oraz pojedyncze drzewa lub grupy drzew. Ponadto utworzono użytki ekologiczne: „Hala Cebulowa”, „Hala Miziowa”, „Hala Kamieniańska”, „Stawek w Złatnej” i „Stowek na Kosarach pod Hyśkowcem”. Obszar Parku objęto również ochroną w ramach europejskiej sieci Natura 2000 (PLH240006 i PLB240002).

Walory kulturowe

Dziedzictwo kultury ludowej górali żywieckich cechuje bogactwo elementów, zarówno w sensie materialnym, jak i duchowym. Wraz z napływem ludności wołoskiej w XV w. rozwinęło się pasterstwo owiec, bydła, praca w lesie, flisactwo pozyskiwanego drewna, które spławiano aż do Krakowa. Sposób gospodarowania, metody zaspokajania podstawowych potrzeb biologicznych ludzi, wyznaczały ramy, przestrzeń i miejsce, jakie zajmowała kultura ludowa. Czynnikiem determinującym rozwój kultury ludowej były następujące po sobie pory roku, kalendarz prac polowych, układ świąt kościelnych. Trwałym elementem kultury górali żywieckich są sposoby wznoszenia domostw, budowania pasterskich szałasów, sposób ubierania się, pieśni, muzyka, tańce, gwara, wierzenia, interpretacja otaczającego ich świata, przyrody, wreszcie kwestie dotyczące życia pozagrobowego.

Galeria

ŻYWIECKI PARK KRAJOBRAZOWY

Żywiecki Park Krajobrazowy utworzony został na mocy Uchwały Nr XII/79/86 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bielsku – Białej z dnia 13 marca 1986 roku. To najstarszy park krajobrazowy na terenie polskich Karpat. Powierzchnia Parku wynosi 358,70 km2. Cały obszar Parku jest otoczony strefą ochronną o powierzchni 217,90 km2.

Położenie

Żywiecki Park Krajobrazowy położony jest w południowej części województwa śląskiego. Pasma górskie na obszarze Parku tworzą trzy rozległe grupy górskie: tzw. „Worek Raczański” z kulminacją na Wielkiej Raczy (1236 m n.p.m.), grupa górska „grupa górska Lipowskiej i Romanki z najwyższym szczytem Romanką (1366 m n.p.m.), oraz cechujący się promienistym układem grzbietów rozróg Pilska (1557 m n.p.m.).

Budowa Geologiczna i rzeźba terenu

W okresie kredy i paleogenu powstały skały tworzące podłoże ww. obszaru. W końcowym okresie paleogenu zostały one sfałdowane, wypiętrzone i nasunięte na siebie, tworząc tzw. płaszczowiny. 80% terenu, w tym pasmo Wielkiej Raczy i grupę Pilska, obejmuje płaszczowina magurska. Dominujące tutaj piaskowce magurskie (skały) w odcieniu szarym, tworzą flisz karpacki i są odporne na wietrzenie. Mają zbitą konsystencję oraz budowę średnią lub gruboziarnistą. Pozostałe 20% obszaru Żywieckiego Parku Krajobrazowego tworzą utwory płaszczowiny śląskiej i podśląskiej.

Wody

Obszar Parku pokryty jest gęstą siecią potoków, natomiast dwie główne rzeki odprowadzające wodę z obszaru Parku to Soła i Koszarawa. W środkowych i dolnych biegach potoków występują liczne progi wodospadowe o wysokości przekraczającej 2 m, z których najwyższy (10 m) znajduje się na potoku Sopotnia Wielka. Najbardziej znane źródła na obszarze Parku to siarkowodorowe i siarczkowe wody w Złatnej, a także silnie zmineralizowane wody solankowe w Soli. Istotne są również młaki oraz torfowiska, zwłaszcza kompleks w rejonie Hali Cebulowej i Miziowej.

Szata roślinna

Zróżnicowanie wysokościowe terenu Parku powoduje, iż leży on w zasięgu czterech pięter roślinnych. Do wysokości ok. 600 m n.p.m. sięga piętro pogórza, niemal całkowicie zajęte pod uprawy rolne i zabudowę gospodarczą. Piętro regla dolnego (600 - 1150 m n.p.m.) zajmowała niegdyś prawie całkowicie buczyna karpacka, z dużym udziałem jodły oraz domieszką świerka i jawora. Obecnie ww. gatunki stanowią zazwyczaj tylko domieszkę w drzewostanach świerkowych. Najbardziej naturalny charakter ma piętro górnoreglowe (1150 - 1400 m n.p.m.) porośnięte przez zachodniokarpacką świerczynę górnoreglową. Drzewa mają tu często wiek 200 - 300 lat. Jedyny szczyt na terenie Żywieckiego Parku Krajobrazowego z piętrem kosodrzewiny (subalpejskim) to Pilsko (1557 m n.p.m.).
Na terenie Parku zostało stwierdzonych ponad 1000 gatunków roślin naczyniowych. Znaczna część gatunków wysokogórskich koncentruje się w piętrze kosodrzewiny, ale bardzo interesujące skupienia flory występują w rejonie źródlisk, wycieków i wysięków oraz wzdłuż płynących strużek wody, młak i torfowisk, również w obrębie regla górnego. Pilsko to trzeci, po Tatrach i Babiej Górze, obszar wysokogórskiej flory w Karpatach.

Świat zwierząt

Fauna Parku reprezentowana jest przez około 40 gatunków ssaków, ponad 100 gatunków ptaków lęgowych, 5 gatunków gadów, 12 gatunków płazów, 23 gatunki ryb oraz 1 gatunek minoga. Rozległe kompleksy leśne tzw. „Worka Raczańskiego”, masywu Pilska, Romanki czy Rysianki i Lipowskiej są ostoją dużych ssaków drapieżnych, reprezentowanych przez niedźwiedzie, wilki, rysie oraz borsuki. Licznie występują tu ssaki kopytne: dziki, jelenie i sarny. Na obszarze Parku występuje wiele rzadkich i ginących ptaków, między innymi kuraki leśne (głuszec i jarząbek), drapieżniki dzienne (jastrząb, kobuz, krogulec, myszołów, pustułka) i sowy (puszczyk, pójdźka, płomykówka i puchacz).
Gady reprezentowane są przez jaszczurkę zwinkę i żyworódkę, padalca oraz 2 gatunki węży: zaskrońca i jadowitą żmiję zygzakowatą. Obok gadów najlepiej poznaną grupę kręgowców stanowią płazy: traszka - górska, grzebieniasta, zwyczajna oraz (będąca endemitem karpackim) karpacka, ropucha szara i zielona, żaba zielona i brunatna, rzekotka drzewna, kumak górski i salamandra plamista.

Formy ochrony przyrody

Rozmieszczone na obszarze Parku rezerwaty przyrody obejmują fragmenty najlepiej zachowanych lasów regla dolnego i górnego, będących świadectwem różnorodności i bogactwa zbiorowisk leśnych. Najcenniejsze obszary leśne objęte są ochroną w postaci 10 rezerwatów przyrody: „Lipowska”, „Oszast”, „Pilsko”, „Pod Rysianka”, „Śrubita”, „Gawroniec”, „Romanka”, „Muńcoł”, „Butorza” i „Dziobaki”. Spośród licznych pomników przyrody warto wymienić m.in. Jaskinię Wickową, Jaskinię przed Rozdrożem, wodospad w Sopotni Wielkiej, stanowisko storczyków w Złatnej Hucie oraz pojedyncze drzewa lub grupy drzew. Ponadto utworzono użytki ekologiczne: „Hala Cebulowa”, „Hala Miziowa”, „Hala Kamieniańska”, „Stawek w Złatnej” i „Stowek na Kosarach pod Hyśkowcem”. Obszar Parku objęto również ochroną w ramach europejskiej sieci Natura 2000 (PLH240006 i PLB240002).

Walory kulturowe

Dziedzictwo kultury ludowej górali żywieckich cechuje bogactwo elementów, zarówno w sensie materialnym, jak i duchowym. Wraz z napływem ludności wołoskiej w XV w. rozwinęło się pasterstwo owiec, bydła, praca w lesie, flisactwo pozyskiwanego drewna, które spławiano aż do Krakowa. Sposób gospodarowania, metody zaspokajania podstawowych potrzeb biologicznych ludzi, wyznaczały ramy, przestrzeń i miejsce, jakie zajmowała kultura ludowa. Czynnikiem determinującym rozwój kultury ludowej były następujące po sobie pory roku, kalendarz prac polowych, układ świąt kościelnych. Trwałym elementem kultury górali żywieckich są sposoby wznoszenia domostw, budowania pasterskich szałasów, sposób ubierania się, pieśni, muzyka, tańce, gwara, wierzenia, interpretacja otaczającego ich świata, przyrody, wreszcie kwestie dotyczące życia pozagrobowego.

Galeria

Utworzony w 1986 roku Żywiecki Park Krajobrazowy jest najstarszym parkiem krajobra-zowym w polskich Karpatach. Park rozciąga się w Beskidzie Żywieckim od Zwardonia na zachodzie po Korbielów na wschodzie. Na południu sięga po granicę ze Słowacją, na północy jego ograniczenie stanowi w przybliżeniu droga Jeleśnia–Żywiec. Powierzchnia Żywieckiego Parku Krajobrazowego wynosi 358,70 km2, a powierzchnia otuliny – 186,00 km2. Park obejmuje dwa pasma górskie: grupę Wielkiej Raczy i grupę Pilska. Grupa Wielkiej Raczy zwana ze względu na charakterystyczny kształt "Workiem Raczańskim" znajduje się w zachodniej części parku. Pasmo to ciągnie się od przełęczy Zwardońskiej do przełęczy Glinka. Najwyższe szczyty to Wielka Raczą (1236 m n.p.m.) i Wielka Rycerzowa (1226 m n.p.m.).

Na północnywschód od przełęczy Glinka rozciąga się grupa Pilska. Od najwyższego szczytu Pilska (1557 m n.p.m.) na wszystkie strony ciągną się grzbiety boczne z kulminacjami na Romance (1366 m n.p.m.) i w paśmie Rysianki–Lipowskiej (1324 m n.p.m.). Wschodnie ograniczenie grupy Pilska stanowi przełęcz Glinne (809 m n.p.m.).

Skały tworzące dzisiejszy Beskid Żywiecki powstawały w okresie kredy i trzeciorzędu na dnie morza. W końcowym okresie trzeciorzędu zostały sfałdowane, wypiętrzone i nasunięte na siebie tworząc tzw. płaszczowinę zwaną płaszczowiną magurską. Dominującymi skałami są tutaj odporne na wietrzenie piaskowce magurskie, które poprzektadane łupkami ilastymi tworzą flisz karpacki. Najciekawsze skałki znajdują się w szczytowych partiach Pilska, w dolinie Cebulowego Potoku i w obrębie grzbietowej części Romanki. Jaskinie mają charakter tektoniczny, a największa jest Jaskinia Wickowa w Sopotni Wielkiej o długości 101 m, inna to Jaskinia przed Rozdrożem o długości 17 m. Obie są pomnikami przyrody nieożywionej. Główne rzeki Żywieckiego Parku Krajobrazowego to Soła i Koszarawa. Rzeka Koszarawa oddziela Beskid Żywiecki od Beskidu Małego. W środkowych i dolnych biegach potoków występują liczne progi wodospadowe. Najwyższy z nich ma 10 m wysokości, a znajduje się w Sopotni Wielkiej na potoku o tej samej nazwie.

Najbardziej znane źródła Beskidu Żywieckiego to siarkowodorowe i siarczkowe wody w Złatnej. Od ich woni pochodzi nazwa przepływającego tam potoku Śmierdząca Woda. Natomiast miejscowość Sól znana jest dzięki występowaniu silnie zmineralizowanych wód solankowych. Na spłaszczeniach stokowych, wierzchowinach grzbietowych, zagłębieniach osuwiskowych można spotkać torfowiska.

Zróżnicowanie wysokościowe Beskidu Żywieckiego powoduje, że leży on w zasięgu czterech pięter roślinnych. Do wysokości około 600 m n.p.m. sięga piętro pogórza, niemal całkowicie zajęte pod uprawę i zabudowę. Było ono dawniej porośnięte przez lasy liściaste z grabem, dębem, lipą i klonem. O ich występowaniu świadczą pojedyncze okazy starych drzew oraz typowe dla grądów gatunki runa. Nad rzekami i potokami spotkać można fragmenty olszyny karpackiej obecnie znacznie zmienionej wskutek gospodarki człowieka. Stoki gór w strefie od 600 do 1150 m n.p.m. zajmowała niegdyś całkowicie buczyna karpacka z dużym udziałem jodły oraz domieszką świerka i jawora, tworząc tzw. regiel dolny. Znaczna część drzewostanów bukowych została w XIX wieku wycięta i zastąpiona świerkiem. Dolnoreglowy bór jodłowoświerkowy jest obecnie dominującym zbiorowiskiem leśnym ponieważ jego areał wzrósł znacznie w wyniku działalności człowieka. Natomiast do osobliwości zaliczyć należy rzadkie zbiorowiska leśne, jakimi są: dolnoreglowy bór jodłowy, jaworzyna ziołoroślowa i jaworzyna karpacka.

Najbardziej naturalny charakter ma piętro górnoreglowe porośnięte przez zachodniokarpacką świerczynę górnoreglową. Obejmuje ono partie szczytowe najwyższych wzniesień Beskidu Żywieckiego. 
W piętrach reglowych liczne są polany, niekiedy użytkowane jako pastwiska oraz łąki kośne. Jedynym szczytem na terenie "Żywieckiego" Parku Krajobrazowego, na którym występuje piętro kosodrzewiny (subalpejskie), jest Pilsko wznoszące się na wysokość 1557 m n. p. m. Pilsko stanowi, trzeci po Tatrach i Babiej Górze, obszar wysokogórskiej flory w Karpatach. W rozległych kompleksach leśnych zachowała się interesująca fauna kręgowców reprezentowana przez: 39 gatunków ssaków, 106 gatunków ptaków lęgowych, 5 gatunków gadów i 11 gatunków płazów, 23 gatunki ryb i jednego minoga. Masyw Pilska, Romanki, Rysianki, Lipowskiej i tzw. Worek Raczański to główne ostoje dużych drapieżników: niedźwiedzia, wilka, rysia oraz borsuka. Dość pospolite na obszarze całego parku są lis, kuna leśna, łasica, tchórz i gronostaj. Równie liczne są ssaki kopytne: jeleń, sarna i dzik, z tym że jeleń preferuje duże kompleksy leśne, zaś sarna i dzik tereny polnoleśne.

Najcenniejsze obszary leśne objęte są ochroną w postaci 10 rezerwatów przyrody: rezerwat "Oszast" o powierzchni 47,31 ha, "Pilsko" – 105,21 ha (po połączeniu z rezerwatem "Pięć Kopców", "Pod Rysianką" –27,54 ha, „Romanka" – 98,45 ha, „Śrubita" – 24,99 ha, „Butorza" – 30,68 ha, „Dziobaki" – 13,06 ha, „Gawroniec" – 23,69 ha, „Muńcoł" – 45,20 ha, "Lipowska" - 63,0 ha. Dziedzictwo kultury ludowej górali żywieckich niezwykle barwne i bogate, cechuje bogactwo elementów zarówno w sen-sie materialnym, jak i duchowym. Do dnia dzisiejszego żywe jest jeszcze przeświadczenie, że ziemia żywiecka to kraina, gdzie bierze się ,,... początek nieba i koniec nieba...".

Podstawą bytu miejscowej ludności było pasterstwo owiec, bydła, praca w lesie, flisactwo pozyskiwanego drewna, które spławiano aż do Krakowa. Sposób gospodarowania, metody zaspokajania podstawowych potrzeb biologicznych ludzi, wyznaczał ramy, przestrzeń i miejsce jakie zajmowała kultura ludowa. Czynnikiem determinującym rozwój kultury ludowej były następujące po sobie pory roku, kalendarz prac polowych, układ świąt kościelnych. Trwałym elementem kultury górali żywieckich są sposoby wznoszenia domostw, budowania pasterskich szałasów, sposób ubierania się, pieśni, muzyka, tańce, gwara, wierzenia, interpretacja otaczającego ich świata, przyrody, wreszcie kwestie dotyczące życia pozagrobowego.