W rejonie obecnej Pustyni Błędowskiej znajdowały się płytko zalegające warstwy rud, które były łatwo dostępne dla eksploatacji. Miejscowa ludność zaczęła wydobycie rudy ołowiu  jeszcze w pierwszym tysiącleciu naszej ery. Silny rozwój górnictwa i hutnictwa w okolicy Olkusza dał początek intensywnym wyrębą lasów oraz zainicjował jedną z największych „klęsk ekologicznych” w średniowieczu - powstanie Pustyni Błędowskiej.

W średniowieczu ołów był metalem cenionym i szeroko stosowanym nie tylko w życiu codziennym, ale miał również znaczenie strategiczne (produkcja kul armatnich).

Ołów  eksportowano do wielu krajów, natomiast wydobywane srebro było podstawą do utworzenia mennicy królewskiej w Olkuszu w drugiej połowie XVI wieku.

Początkowo eksploatowano pokłady leżące nad poziomem wód lub słabo nawodnione. Z czasem sięgano coraz głębiej, zaczęto odwadniać złoża przy pomocy długich podziemnych kanałów, tzw. sztolni. Wybudowano wtedy 5 sztolni odwadniających o łącznej powierzchni 32,5km. Wykorzystano zjawiska krasowe w górotworze i odwadniano złoża grawitacyjnie. Kunszt inżynierski i wiedza geologiczna ówczesnych budowniczych jeszcze dziś wzbudzają podziw.