Żywiecki Park Krajobrazowy został utworzony na mocy Uchwały nr XII/79/86 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bielsku – Białej z dnia 13 marca 1986 r. w celu wprowadzenia szczególnej ochrony wartości przyrodniczych, fizjograficzno-krajobrazowych i kulturowych Beskidu Żywieckiego, zarówno dla zapewnienia niezbędnej harmonii rozwoju sieci osadniczej z warunkami kształtowania środowiska i krajobrazu, jak i potrzeb naukowo-dydaktycznych oraz racjonalnie pojętej turystyki, sportu i rekreacji. Powierzchnia parku wynosi 358,70 km². Cały obszar Parku jest otoczony strefą ochronną o powierzchni 217,90 km².

Położenie

Żywiecki Park Krajobrazowy położony jest wnajstarszym południowej części województwa śląsrkiego. Pasm krajobrazowym górskie na obszaterzenie Parku tworzą trzy rozległe grupy górolskich Karpat. Obe:jmuje głównie tzw. „Woerekny Raczale��ne Beski” z kdulm Żywinaecjąkiego, na Wpołudniu sięga po granicę ze Słowacją, na wschodziel rozciąga się od Weskiej Raczy (1236954 m n.p.m.), w grzbiecie głównym po Jeleśnię w dolinie Koszarawy. Północne ograniczenie stanowi w przybliżeniup droga górskJeleśnia �� Żywiec, natomiast na zachodzie przebieg jego grupanic wyznacza dolna górskanica Llasu nad doliną Soły. Do granicy państwowskiej i Rgłównegomank grzbietu dochodzi najwyższym szczytciem RomanBeskąid (138663 m n.p.m.), oraz cechujący się promienistym układem grzbietów rozróg Pilska (1557 m n.p.m.).

Budowa Geologiczna i rzeźba terenu

Żywiecki Park Krajobrazowy położony jest na fragmencie wielkiego regionu geologicznego Karpat Zewnętrznych. Karpaty te zwane inaczej fliszowymi zbudowane są głównie z osadów kredowych i paleogeńskich oraz serii zlepieńców, piaskowców i łupków ilastych, rzadziej innych skał osadowych. Pod względem budowy geologicznej jest zachodnią częścią łuku Karpat fliszowych. Wyróżnia się tu kilka jednostek różniących się składem i oddzielonych od siebie tektonicznie. Skały tworzące dzisiejszy Żywiecki Park Krajobrazowy powstały w okresie kredy i paleogenu powstały skały tworzące podłoże ww. obszaru. W końcowym okresie paleogenu zostały one sfałdowane, wypiętrzone i nasunięte na siebie, tworząc tzw. płaszczowiny. 80% terenu, w tym pasmo Wielkiej Raczy i grupę Pilska, obejmuje jednostka tektoniczna zwana płaszczowinaą magurskaą. Dominujące tutaj piaskowce magurskie (skały) w odcieniu szarym, które tworzą flisz kKarpacki i są odporne na wietrzenie. MPosiadają one kolor w odcieniu szarym, mają zbitą konsystencję oraz budowę średnią lub gruboziarnistą. Pozostałe 20% obszaru Żywieckiego Parku Krajobrazowego tworzą utwory płaszczowiny śląskiej i podśląskiej. Występuje niewiele powierzchniowych form skalnych i jaskiń. Na szczytowych partiach Pilska, Cebulowego Potoku, w obrębie grzbietowej części pasma Lipowskiej-Romanki oraz Robaczej-Prusowa, znajdują się najciekawsze zespoły form skalnych. W Sopotni Wielkiej znajduje się największa jaskinia – Jaskinia Wickowa o długości 101 m. Inną zasługująca na szczególną uwagę jaskinią jest Jaskinia Przed Rozdrożem o długości 17 m, a także jaskinia w Boraczym Wierchu o długości korytarzy 28 m. Wspomniane jaskinie zostały uznane za pomniki przyrody nieożywionej.

Wody

ObBeszarkid ParŻywieckui pokryty jestiada gęstą siecć rzek ią potoków, natomiajest dwterenem nie głózwnykle zasobnym w wodę. Potoki i rzeki odprowadzajsilane sące wodę z obszami gru Parku ntowymi, Srołaztopowymi i Kodeszarawa. W środkczowymi. Rozkład zasilania ch i dolnych biegach potoków występują liczne progi wodospadowe o wysokości przekraczającej 2 m, z których najwyższw. wody (10 m) znajdujmienia się wraz z wysokością n.p.m. Tylko część z tych wód wnika głęboko w utwory fliszowe, większość tych wód odpływa po stokuach wewnątrz warstwy zwietrzelinowej. Sopotnia Wielka. Najbardzybciej znanew źródła na obszarze Parku to siarkowodrach rumorszoweych i siarczkowe wodylniej w Zgliniastych. Krótkotrwałatnej, a także silnie zmineralizowane wody i solanzybki spływ powierzchniowy w Spoli.krywach Istotkowych zachodzi lokalnie są rgłównież młpo drogakch polnych i leśnych oraz torfowiska, zwłaszcza kompleks w rejonie Hali Cebrulowejzdach i Mkoleiziowejnach.

Szata roślinna

Zróżnicowanie wysokościowe terenu Żywieckiego Parku Krajobrazowego powoduje, iże leży on w zasięgu czterech pięter roślinnych. Do wysokości ok. 600 m n.p.m. sięga piętro pogórza, niemal całkowicie zajęte pod uprawy rolne i zabudowę gospodarczą. Było ono dawniej porośnięte przez lasy liściaste z grabem, dębem, lipą i klonem. O ich występowaniu świadczą pojedyncze okazy starych drzew oraz typowe dla grądów gatunki runa. Nad rzekami i potokami spotkać można fragmenty olszyny karpackiej obecnie znacznie zmienionej wskutek działalności człowieka. Jej drzewostan tworzą głównie olsza szara, jesion wyniosły, jawor, a także świerk pospolity i jodła pospolita oraz wierzby – biała i krucha. W bujnym runie dominują okazałe rośliny takie jak: lepiężnik biały, różowy i wyłysiały, czy świerząbek orzęsiony, podagrycznik pospolity, niecierpek pospolity, a także – czyściec leśny szałwia lepka, rutewka orlikolistna. Natomiast w rejonach źródliskowych i u podnóży zboczy w dolinach potoków spotkać można olszynę bagienną, której niski drzewostan tworzą głównie olsza szara i czarna oraz jesion wyniosły, a w bujnym runie dominuje knieć błotna lub górska. Z wodami płynącymi związany jest podgórski łęg jesionowy, bardzo rzadkie zbiorowisko leśne Żywieckiego Parku Krajobrazowego. W drzewostanie dominuje jesion wyniosły i olsza czarna, a w bujnym runie istotny jest udział turzycy rzadkokłosej i szczawiu gajowego. Piętro regla dolnego (600 - 1150 m n.p.m.) zajmowała niegdyś prawie całkowicie buczyna karpacka, z dużym udziałem jodły oraz domieszką świerka i jawora. Runo tego zbiorowiska jest wielogatunkowe i wygląda szczególnie efektownie w okresie wczesnowiosennym, jeszcze przed ulistnieniem drzew. Wtedy to kwitnie większość roślin, m. in.: żywiec gruczołowaty i cebulkowy, śnieżyczka przebiśnieg, zawilec gajowy czy szczyr trwały. Obecnie ww.buk gpospolity, a tunakże jodła pospolita stanowią w wielu przazwypadkaczajh tylko domieszkę w drzewostanach świerkowych. Fragmenty dobrze wykształconych płatów buczyny zachowały się w kilku miejscach, a najciekawsze objęto ochroną rezerwatową. W Beskidzie Żywieckim występuje również kwaśna buczyna górska, której drzewostan tworzy buk pospolity z udziałem świerka pospolitego, a niekiedy jawora. W runie dominują paprocie, np. wietlica samicza, nerecznica szerokolistna, borówka czernica i kosmatka gajowa. Dolnoreglowy bór jodłowo-świerkowy, którego areał wzrósł znacznie w wyniku działalności człowieka, to obecnie dominujące zbiorowisko leśne. Natomiast rzadkością jest dolnoreglowy bór jodłowy, którego najlepiej wykształcone płaty występują w paśmie Wielkiej Raczy. W drzewostanie występuje świerk pospolity z domieszką jodły pospolitej i buka pospolitego, a dla warstwy runa charakterystyczna jest przytulia okrągłolistna. Do osobliwości Żywieckiego Parku Krajobrazowego zalicza się jaworzynę ziołoroślową i jaworzynę karpacką, dla których najbardziej optymalne warunki występowania znajdują się w pasie przejściowym pomiędzy reglem dolnym i górnym. Runo pierwszej z nich jest bardzo dobrze rozwinięte i dominują w nim gatunki ziołoroślowe, np. lepiężnik biały, miłosna górska i wietlica alpejska. Na wygląd jaworzyny karpackiej istotny wpływ wywiera udział w warstwie drzew jarzęba pospolitego W równie bogatym runie taki wpływ przypada parzydłu leśnemu, masowo porastającemu skarpy nad potokami. W reglu dolnym lasy nie stanowią zwartych kompleksów. Liczne są tu polany, niekiedy użytkowane jako pastwiska, a osadom ludzkim towarzyszą pola uprawne i łąki kośne. Najbardziej naturalny charakter ma piętro górnoreglowe (1150 - 1400 m n.p.m.) porośnięte przez zachodniokarpacką świerczynę górnoreglową, czyli naturalny drzewostan świerka pospolitego. Drzewa mają tu często wiek 200 - 300 lat. Cechą charakterystyczną występujących tu świerków jest ich fizjonomia, czyli budowa. Świerki posiadają zbieżysty i nieoczyszczony z gałęzi pień, nieznaczny przyrost na wysokość, a okółki gałęzi zachodzą na siebie. Gałęzie sięgają aż do samej ziemi często płożąc się po podłożu. Warto również dodać, iż górna granica świerczyny górnoreglowej jest jednocześnie górną granica lasu, powyżej której zaczyna się już obszar bezleśny zajęty przez piętro kosodrzewiny (subalpejskie). Granica ta nie tworzy jednak wyraźnej linii lecz charakteryzuje się stopniowym karłowaceniem świerków wraz z wysokością oraz pojawianiem się zarośli kosodrzewiny. W obszarze granicznym pomiędzy reglem górnym, a kosodrzewiną, ze względu na trudne warunki, świerki tworzą tzw ”biogrupy”, czyli odosobnione kępy drzew. Jedynym szczytem na terenie Żywieckiego Parku Krajobrazowego zna którym występuje piętremo kosodrzewiny (subalpejskime), jesto Pilsko (1557 m n.p.m.). Kosodr />Nzewina to krzewiasty gatunek sosny z bardzo elastycznymi gałęziami, często płożącymi się nisko nad gruntem, dzięki czemu wytrzymuje ona silne obciążenie Parkui zginanie przez śnieg. Jest to znakomite przystostowałnie do stwiebardzo trudnych warunków jakie panują na tej wysokości, szczególnie ze względu na długo zalegającą i ciężką pokrywę śnieżną jaka utrzymuje się na Pilsku.  Warstwę runa, podobnie 1000jak w borach świerkowych, tworzą gatunki acidofilne tj. borówka czarna, podbiałek alpejski czy śmiałek pogięty. Wśród łanów kosodroślzewin naczyniowych. Znspotkacznamy częste p��ć gatunkówy wysokogórskich koncentruje się w piętrzebiorowisk kosodrzewiny, ale bardzo interesujące skupienia flory wysch, ktępujóre tworzą głów rejonie źboródlisk, wyka ciekówzarna i wybruszniękówca oraz typowzdło wysokogórski gatunek jakim jest bażyna obupłciowa. Towarzynszy im cz��cych sto jałowiec halny oraz inne gatużnki tj. czosnek siatkowodany, mwidłak alpejski, szarotka drobna i tomarfochwisk, również w obrębie reglca górnegpospolita. Pilsko to tdrzecugi, po Tatrach i Babiej Górze, obszar naturalnego występowania kogórskiej flodrzewiny w KarpatBeskidach.

Świat zwierząt

Fauna Żywieckiego Parku Krajobrazowego reprezentowana jest przez około 40 gatunków ssaków, ponad 100 gatunków ptaków lęgowych, 5 gatunków gadów, 12 gatunków płazów, 23 gatunki ryb oraz 1jeden gatunek minoga. Rozległe kompleksy leśne tzw. „Worka Raczayńskiego”, który tworzą: masywu Pilska, Romanki, czy Rysianki i Lipowskiej, jest główną ostoją dużych ssaków drapieżnych, reprezentowanych przez niedźwiedziea, wilkia, rysiea oraz borsukia. Licznie występują tu ssaki kopytne: dziki, jelenień i sarnya. Na obszarze Parku występuje wiJelenie preferują jednak duże kompleksy leśne, zadkichś sarna i ginących ptaków, między innymi kuraki ledośneć (głupowszechnie występują na pograniczu lasów i łąk. Wśród ssaków owadożernych na uwagę zasługują rzadko spotykane: rz��bsorek), drapieżniki dzienne (jastrząb, kobuz, krogulec, myniejszołów,y pustułka) i sowy (puszczyk, pójdźka, płomykówka i puchacz).
Gady reprezentowane są przez jaszczurkę zwbinkę i e��yworódekę, pkadarlicazek oraz 23 gatunki ryjówęek, jeży: zawschodnioeuropejskrońcai i zachodnioeuropejski, kret i rzęsorek rzeczek. Wśród gryzoni spotkać można tu doarniówikę tatrzańską żjedynego ssaka będącego endemijętem karpackim oraz rzadkie gatunki z rodzinygzak pilchowatych: orzesznic�� i koszatkę. Obok gadów najlepNiejzwykle pożytecznaną i interesującą grupę ssakręgowców zdolnych do lotu stanowią odżywiające się owadami nietoperze (zwierzęta o aktywności nocnej). W otulinie Żywieckiego Parku Krajobrazowego liczebność populacji zwiększył nazy: trajwiększkay - górska,z gryzebieoniasta, zwyczajna– oraz (będącaóbr endemitem karpackim) karpacka, uropucha szara i zielona, żaba zielona i brunatna, rzekotka drzewna, kumak górjski i salamntrodukowandy w te teraeny z północno-wschodniej Polamistaki.

Formy ochrony przyrody

Rozmieszczone na obszaterzenie całego Żywieckiego Parku Krajobrazowego rezerwaty przyrody obejmują fragmenty najlepiej zachowanych lasów regla dolnego i górnego oraz piętra subalpejskiego, będących świadectwem panującej tu niegdysiejszej różnorodności i bogactwa zbiorowisk leśnych. Najcenniejsze obszary leśne objęte są ochroną w postaci 10 rezerwatów przyrody: „Lip> - owska”, „ng>Oszast”, „Pilsko”, „Pod Rysianka”, „Śrubita”, „Gawroniec”,g> ��R rezerwat leśny  om powierzchni 46.27 hanka”, „Muńcpowoł”any w 1971 roku, „Bobejmuje szczytor Osza”st i „Djego północno-zachodnie zbocza w obrębie lejaki”. Spo��ród licznychskowego pomników przyrody wartoku Urwyisko (900-1174 mienić n.p.m.in). Jaskinię Wickową, Jaskinię prRezedrwat Rten zozdrosta��em, utwodrzospadny w Scelu zachowania lasu bukowo-jodłowo-świerkowego, będącego fragmentem pierwotniej Wielpuszczy karpackiej, stregla dolnowiskego storczyków w ZBeskidzie Żywieckim. Niżej położone partie rezerwatu porastają fitocenozy żyznej buczyny górskiej Dentario glandulosae-Fagetum. W górnej części rezerwatu największą powierzchnię zajmuje płat jaworzyny ziołoroślowej HAceri-Fagetum Strome skarpy w partiach podszczytowych Oszastu porasta jaworzyna karpacka Sorbo-Aceretum carpaticum. Grzbiet Oszastu zajmuje płat Abieti-Piceetum. Rezerwat ze względu na swą niedostępność jest ostoja dużych drapieżników tj. wilk, ryś i niedźwiedź oraz pojedyncze drzewa lub grupy drzew. Ponadto utworzono użytki ekologiczne: „Hala Cebulowa”, „Hala Miziowa”, „Hala Kamiejscem występowaniańs rzadkich ga”tunków ptaków, „Stawek w Ztym głuszcatnej”, puchacza i „Stowek na Kosarach pod Hyśkowcem”. Obszar Parku objięcioła to również ochroną w ramach europejskiej sieci Npaturlcza 2000 (PLH240006 i PLB240002)stego.

Walory kulturowe

Dziedzictwo kultury ludowej górali żywieckich niezwykle barwne i bogate, cechuje bogactwo elementów, zarówno w sensie materialnym, jak i duchowym. Wraz z napływem ludnPości wołodskiej taw XV w. rozwin�� ich bytu było się pasterstwo owiec, bydła, praca w lesie, flisactwo pozyskiwanego drewna, które spławiano aż do Krakowa. Sposób gospodarowania, metody zaspokajania podstawowych potrzeb biologicznych ludzi, wyznaczały ramy, przestrzeń i miejsce, jakie zajmowała kultura ludowa. Czynnikiem determinującym rozwój kultury ludowej były następujące po sobie pory roku, kalendarz prac polowych, układ świąt kościelnych. Trwałym elementem kultury górali żywieckich są sposoby wznoszenia domostw, budowania pasterskich szałasów, sposób ubierania się, pieśni, muzyka, tańce, gwara, wierzenia, interpretacja otaczającego ich świata, przyrody, wreszcie kwestie dotyczące życia pozagrobowego.

 Mapa

Kliknij na mapę, aby zobaczyć ją w powiększeniu.

Żywiecki Park Krajobrazowy został utworzony na mocy Uchwały nr XII/79/86 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bielsku – Białej z dnia 13 marca 1986 r. w celu wprowadzenia szczególnej ochrony wartości przyrodniczych, fizjograficzno-krajobrazowych i kulturowych Beskidu Żywieckiego, zarówno dla zapewnienia niezbędnej harmonii rozwoju sieci osadniczej z warunkami kształtowania środowiska i krajobrazu, jak i potrzeb naukowo-dydaktycznych oraz racjonalnie pojętej turystyki, sportu i rekreacji. Powierzchnia parku wynosi 358,70 km2. Cały obszar Parku jest otoczony strefą ochronną o powierzchni 217,90 km2.

Położenie

Żywiecki Park Krajobrazowy położony jest w południowej części województwa śląskiego. Pasma górskie na obszarze Parku tworzą trzy rozległe grupy górskie: tzw. „Worek Raczański” z kulminacją na Wielkiej Raczy (1236 m n.p.m.), grupa górska „grupa górska Lipowskiej i Romanki z najwyższym szczytem Romanką (1366 m n.p.m.), oraz cechujący się promienistym układem grzbietów rozróg Pilska (1557 m n.p.m.).

Budowa Geologiczna i rzeźba terenu

W okresie kredy i paleogenu powstały skały tworzące podłoże ww. obszaru. W końcowym okresie paleogenu zostały one sfałdowane, wypiętrzone i nasunięte na siebie, tworząc tzw. płaszczowiny. 80% terenu, w tym pasmo Wielkiej Raczy i grupę Pilska, obejmuje płaszczowina magurska. Dominujące tutaj piaskowce magurskie (skały) w odcieniu szarym, tworzą flisz karpacki i są odporne na wietrzenie. Mają zbitą konsystencję oraz budowę średnią lub gruboziarnistą. Pozostałe 20% obszaru Żywieckiego Parku Krajobrazowego tworzą utwory płaszczowiny śląskiej i podśląskiej.

Wody

Obszar Parku pokryty jest gęstą siecią potoków, natomiast dwie główne rzeki odprowadzające wodę z obszaru Parku to Soła i Koszarawa. W środkowych i dolnych biegach potoków występują liczne progi wodospadowe o wysokości przekraczającej 2 m, z których najwyższy (10 m) znajduje się na potoku Sopotnia Wielka. Najbardziej znane źródła na obszarze Parku to siarkowodorowe i siarczkowe wody w Złatnej, a także silnie zmineralizowane wody solankowe w Soli. Istotne są również młaki oraz torfowiska, zwłaszcza kompleks w rejonie Hali Cebulowej i Miziowej.

Szata roślinna

Zróżnicowanie wysokościowe terenu Parku powoduje, iż leży on w zasięgu czterech pięter roślinnych. Do wysokości ok. 600 m n.p.m. sięga piętro pogórza, niemal całkowicie zajęte pod uprawy rolne i zabudowę gospodarczą. Piętro regla dolnego (600 - 1150 m n.p.m.) zajmowała niegdyś prawie całkowicie buczyna karpacka, z dużym udziałem jodły oraz domieszką świerka i jawora. Obecnie ww. gatunki stanowią zazwyczaj tylko domieszkę w drzewostanach świerkowych. Najbardziej naturalny charakter ma piętro górnoreglowe (1150 - 1400 m n.p.m.) porośnięte przez zachodniokarpacką świerczynę górnoreglową. Drzewa mają tu często wiek 200 - 300 lat. Jedyny szczyt na terenie Żywieckiego Parku Krajobrazowego z piętrem kosodrzewiny (subalpejskim) to Pilsko (1557 m n.p.m.).
Na terenie Parku zostało stwierdzonych ponad 1000 gatunków roślin naczyniowych. Znaczna część gatunków wysokogórskich koncentruje się w piętrze kosodrzewiny, ale bardzo interesujące skupienia flory występują w rejonie źródlisk, wycieków i wysięków oraz wzdłuż płynących strużek wody, młak i torfowisk, również w obrębie regla górnego. Pilsko to trzeci, po Tatrach i Babiej Górze, obszar wysokogórskiej flory w Karpatach.

Świat zwierząt

Fauna Parku reprezentowana jest przez około 40 gatunków ssaków, ponad 100 gatunków ptaków lęgowych, 5 gatunków gadów, 12 gatunków płazów, 23 gatunki ryb oraz 1 gatunek minoga. Rozległe kompleksy leśne tzw. „Worka Raczańskiego”, masywu Pilska, Romanki czy Rysianki i Lipowskiej są ostoją dużych ssaków drapieżnych, reprezentowanych przez niedźwiedzie, wilki, rysie oraz borsuki. Licznie występują tu ssaki kopytne: dziki, jelenie i sarny. Na obszarze Parku występuje wiele rzadkich i ginących ptaków, między innymi kuraki leśne (głuszec i jarząbek), drapieżniki dzienne (jastrząb, kobuz, krogulec, myszołów, pustułka) i sowy (puszczyk, pójdźka, płomykówka i puchacz).
Gady reprezentowane są przez jaszczurkę zwinkę i żyworódkę, padalca oraz 2 gatunki węży: zaskrońca i jadowitą żmiję zygzakowatą. Obok gadów najlepiej poznaną grupę kręgowców stanowią płazy: traszka - górska, grzebieniasta, zwyczajna oraz (będąca endemitem karpackim) karpacka, ropucha szara i zielona, żaba zielona i brunatna, rzekotka drzewna, kumak górski i salamandra plamista.

Formy ochrony przyrody

Rozmieszczone na obszarze Parku rezerwaty przyrody obejmują fragmenty najlepiej zachowanych lasów regla dolnego i górnego, będących świadectwem różnorodności i bogactwa zbiorowisk leśnych. Najcenniejsze obszary leśne objęte są ochroną w postaci 10 rezerwatów przyrody: „Lipowska”, „Oszast”, „Pilsko”, „Pod Rysianka”, „Śrubita”, „Gawroniec”, „Romanka”, „Muńcoł”, „Butorza” i „Dziobaki”. Spośród licznych pomników przyrody warto wymienić m.in. Jaskinię Wickową, Jaskinię przed Rozdrożem, wodospad w Sopotni Wielkiej, stanowisko storczyków w Złatnej Hucie oraz pojedyncze drzewa lub grupy drzew. Ponadto utworzono użytki ekologiczne: „Hala Cebulowa”, „Hala Miziowa”, „Hala Kamieniańska”, „Stawek w Złatnej” i „Stowek na Kosarach pod Hyśkowcem”. Obszar Parku objęto również ochroną w ramach europejskiej sieci Natura 2000 (PLH240006 i PLB240002).

Walory kulturowe

Dziedzictwo kultury ludowej górali żywieckich cechuje bogactwo elementów, zarówno w sensie materialnym, jak i duchowym. Wraz z napływem ludności wołoskiej w XV w. rozwinęło się pasterstwo owiec, bydła, praca w lesie, flisactwo pozyskiwanego drewna, które spławiano aż do Krakowa. Sposób gospodarowania, metody zaspokajania podstawowych potrzeb biologicznych ludzi, wyznaczały ramy, przestrzeń i miejsce, jakie zajmowała kultura ludowa. Czynnikiem determinującym rozwój kultury ludowej były następujące po sobie pory roku, kalendarz prac polowych, układ świąt kościelnych. Trwałym elementem kultury górali żywieckich są sposoby wznoszenia domostw, budowania pasterskich szałasów, sposób ubierania się, pieśni, muzyka, tańce, gwara, wierzenia, interpretacja otaczającego ich świata, przyrody, wreszcie kwestie dotyczące życia pozagrobowego.

 Mapa

Kliknij na mapę, aby zobaczyć ją w powiększeniu.

Żywiecki Park Krajobrazowy został utworzony został na mocy Uchwały Nnr XII/79/86 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bielsku – Białej z dnia 13 marca 1986 r. w celu wproku.wadzenia Tszczególnej ochrony najstwarstości przyrodniczych, pfizjogrark ficzno-krajobrazowych i kulturowych Beskidu Żywieckiego, zarówno dla zapewnienia niezbędnej harmonii rozwoju sieci osadniczej z warunkami kształtowania środowiska i krajobrazu, jak i potrzeb naukowo-dydaktycznych teoreaz racjonalnie poljętej turystyki, sportu i rekreach Karpatji. Powierzchnia Pparku wynosi 358,70 km2. Cały obszar Parku jest otoczony strefą ochronną o powierzchni 217,90 km2.

Położenie

Żywiecki Park Krajobrazowy położony jest w południowej części województwa śląskiego. Pasma górskie na obszarze Parku tworzą trzy rozległe grupy górskie: tzw. „Worek Raczański” z kulminacją na Wielkiej Raczy (1236 m n.p.m.), grupa górska „grupa górska Lipowskiej i Romanki z najwyższym szczytem Romanką (1366 m n.p.m.), oraz cechujący się promienistym układem grzbietów rozróg Pilska (1557 m n.p.m.).

Budowa Geologiczna i rzeźba terenu

W okresie kredy i paleogenu powstały skały tworzące podłoże ww. obszaru. W końcowym okresie paleogenu zostały one sfałdowane, wypiętrzone i nasunięte na siebie, tworząc tzw. płaszczowiny. 80% terenu, w tym pasmo Wielkiej Raczy i grupę Pilska, obejmuje płaszczowina magurska. Dominujące tutaj piaskowce magurskie (skały) w odcieniu szarym, tworzą flisz karpacki i są odporne na wietrzenie. Mają zbitą konsystencję oraz budowę średnią lub gruboziarnistą. Pozostałe 20% obszaru Żywieckiego Parku Krajobrazowego tworzą utwory płaszczowiny śląskiej i podśląskiej.

Wody

Obszar Parku pokryty jest gęstą siecią potoków, natomiast dwie główne rzeki odprowadzające wodę z obszaru Parku to Soła i Koszarawa. W środkowych i dolnych biegach potoków występują liczne progi wodospadowe o wysokości przekraczającej 2 m, z których najwyższy (10 m) znajduje się na potoku Sopotnia Wielka. Najbardziej znane źródła na obszarze Parku to siarkowodorowe i siarczkowe wody w Złatnej, a także silnie zmineralizowane wody solankowe w Soli. Istotne są również młaki oraz torfowiska, zwłaszcza kompleks w rejonie Hali Cebulowej i Miziowej.

Szata roślinna

Zróżnicowanie wysokościowe terenu Parku powoduje, iż leży on w zasięgu czterech pięter roślinnych. Do wysokości ok. 600 m n.p.m. sięga piętro pogórza, niemal całkowicie zajęte pod uprawy rolne i zabudowę gospodarczą. Piętro regla dolnego (600 - 1150 m n.p.m.) zajmowała niegdyś prawie całkowicie buczyna karpacka, z dużym udziałem jodły oraz domieszką świerka i jawora. Obecnie ww. gatunki stanowią zazwyczaj tylko domieszkę w drzewostanach świerkowych. Najbardziej naturalny charakter ma piętro górnoreglowe (1150 - 1400 m n.p.m.) porośnięte przez zachodniokarpacką świerczynę górnoreglową. Drzewa mają tu często wiek 200 - 300 lat. Jedyny szczyt na terenie Żywieckiego Parku Krajobrazowego z piętrem kosodrzewiny (subalpejskim) to Pilsko (1557 m n.p.m.).
Na terenie Parku zostało stwierdzonych ponad 1000 gatunków roślin naczyniowych. Znaczna część gatunków wysokogórskich koncentruje się w piętrze kosodrzewiny, ale bardzo interesujące skupienia flory występują w rejonie źródlisk, wycieków i wysięków oraz wzdłuż płynących strużek wody, młak i torfowisk, również w obrębie regla górnego. Pilsko to trzeci, po Tatrach i Babiej Górze, obszar wysokogórskiej flory w Karpatach.

Świat zwierząt

Fauna Parku reprezentowana jest przez około 40 gatunków ssaków, ponad 100 gatunków ptaków lęgowych, 5 gatunków gadów, 12 gatunków płazów, 23 gatunki ryb oraz 1 gatunek minoga. Rozległe kompleksy leśne tzw. „Worka Raczańskiego”, masywu Pilska, Romanki czy Rysianki i Lipowskiej są ostoją dużych ssaków drapieżnych, reprezentowanych przez niedźwiedzie, wilki, rysie oraz borsuki. Licznie występują tu ssaki kopytne: dziki, jelenie i sarny. Na obszarze Parku występuje wiele rzadkich i ginących ptaków, między innymi kuraki leśne (głuszec i jarząbek), drapieżniki dzienne (jastrząb, kobuz, krogulec, myszołów, pustułka) i sowy (puszczyk, pójdźka, płomykówka i puchacz).
Gady reprezentowane są przez jaszczurkę zwinkę i żyworódkę, padalca oraz 2 gatunki węży: zaskrońca i jadowitą żmiję zygzakowatą. Obok gadów najlepiej poznaną grupę kręgowców stanowią płazy: traszka - górska, grzebieniasta, zwyczajna oraz (będąca endemitem karpackim) karpacka, ropucha szara i zielona, żaba zielona i brunatna, rzekotka drzewna, kumak górski i salamandra plamista.

Formy ochrony przyrody

Rozmieszczone na obszarze Parku rezerwaty przyrody obejmują fragmenty najlepiej zachowanych lasów regla dolnego i górnego, będących świadectwem różnorodności i bogactwa zbiorowisk leśnych. Najcenniejsze obszary leśne objęte są ochroną w postaci 10 rezerwatów przyrody: „Lipowska”, „Oszast”, „Pilsko”, „Pod Rysianka”, „Śrubita”, „Gawroniec”, „Romanka”, „Muńcoł”, „Butorza” i „Dziobaki”. Spośród licznych pomników przyrody warto wymienić m.in. Jaskinię Wickową, Jaskinię przed Rozdrożem, wodospad w Sopotni Wielkiej, stanowisko storczyków w Złatnej Hucie oraz pojedyncze drzewa lub grupy drzew. Ponadto utworzono użytki ekologiczne: „Hala Cebulowa”, „Hala Miziowa”, „Hala Kamieniańska”, „Stawek w Złatnej” i „Stowek na Kosarach pod Hyśkowcem”. Obszar Parku objęto również ochroną w ramach europejskiej sieci Natura 2000 (PLH240006 i PLB240002).

Walory kulturowe

Dziedzictwo kultury ludowej górali żywieckich cechuje bogactwo elementów, zarówno w sensie materialnym, jak i duchowym. Wraz z napływem ludności wołoskiej w XV w. rozwinęło się pasterstwo owiec, bydła, praca w lesie, flisactwo pozyskiwanego drewna, które spławiano aż do Krakowa. Sposób gospodarowania, metody zaspokajania podstawowych potrzeb biologicznych ludzi, wyznaczały ramy, przestrzeń i miejsce, jakie zajmowała kultura ludowa. Czynnikiem determinującym rozwój kultury ludowej były następujące po sobie pory roku, kalendarz prac polowych, układ świąt kościelnych. Trwałym elementem kultury górali żywieckich są sposoby wznoszenia domostw, budowania pasterskich szałasów, sposób ubierania się, pieśni, muzyka, tańce, gwara, wierzenia, interpretacja otaczającego ich świata, przyrody, wreszcie kwestie dotyczące życia pozagrobowego.

 Mapa

Kliknij na mapę, aby zobaczyć ją w powiększeniu.

Żywiecki Park Krajobrazowy utworzony został na mocy Uchwały Nr XII/79/86 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bielsku – Białej z dnia 13 marca 1986 roku. To najstarszy park krajobrazowy na terenie polskich Karpat. Powierzchnia Parku wynosi 358,70 km2. Cały obszar Parku jest otoczony strefą ochronną o powierzchni 217,90 km2.

Położenie

Żywiecki Park Krajobrazowy położony jest w południowej części województwa śląskiego. Pasma górskie na obszarze Parku tworzą trzy rozległe grupy górskie: tzw. „Worek Raczański” z kulminacją na Wielkiej Raczy (1236 m n.p.m.), grupa górska „grupa górska Lipowskiej i Romanki z najwyższym szczytem Romanką (1366 m n.p.m.), oraz cechujący się promienistym układem grzbietów rozróg Pilska (1557 m n.p.m.).

Budowa Geologiczna i rzeźba terenu

W okresie kredy i paleogenu powstały skały tworzące podłoże ww. obszaru. W końcowym okresie paleogenu zostały one sfałdowane, wypiętrzone i nasunięte na siebie, tworząc tzw. płaszczowiny. 80% terenu, w tym pasmo Wielkiej Raczy i grupę Pilska, obejmuje płaszczowina magurska. Dominujące tutaj piaskowce magurskie (skały) w odcieniu szarym, tworzą flisz karpacki i są odporne na wietrzenie. Mają zbitą konsystencję oraz budowę średnią lub gruboziarnistą. Pozostałe 20% obszaru Żywieckiego Parku Krajobrazowego tworzą utwory płaszczowiny śląskiej i podśląskiej.

Wody

Obszar Parku pokryty jest gęstą siecią potoków, natomiast dwie główne rzeki odprowadzające wodę z obszaru Parku to Soła i Koszarawa. W środkowych i dolnych biegach potoków występują liczne progi wodospadowe o wysokości przekraczającej 2 m, z których najwyższy (10 m) znajduje się na potoku Sopotnia Wielka. Najbardziej znane źródła na obszarze Parku to siarkowodorowe i siarczkowe wody w Złatnej, a także silnie zmineralizowane wody solankowe w Soli. Istotne są również młaki oraz torfowiska, zwłaszcza kompleks w rejonie Hali Cebulowej i Miziowej.

Szata roślinna

Zróżnicowanie wysokościowe terenu Parku powoduje, iż leży on w zasięgu czterech pięter roślinnych. Do wysokości ok. 600 m n.p.m. sięga piętro pogórza, niemal całkowicie zajęte pod uprawy rolne i zabudowę gospodarczą. Piętro regla dolnego (600 - 1150 m n.p.m.) zajmowała niegdyś prawie całkowicie buczyna karpacka, z dużym udziałem jodły oraz domieszką świerka i jawora. Obecnie ww. gatunki stanowią zazwyczaj tylko domieszkę w drzewostanach świerkowych. Najbardziej naturalny charakter ma piętro górnoreglowe (1150 - 1400 m n.p.m.) porośnięte przez zachodniokarpacką świerczynę górnoreglową. Drzewa mają tu często wiek 200 - 300 lat. Jedyny szczyt na terenie Żywieckiego Parku Krajobrazowego z piętrem kosodrzewiny (subalpejskim) to Pilsko (1557 m n.p.m.).
Na terenie Parku zostało stwierdzonych ponad 1000 gatunków roślin naczyniowych. Znaczna część gatunków wysokogórskich koncentruje się w piętrze kosodrzewiny, ale bardzo interesujące skupienia flory występują w rejonie źródlisk, wycieków i wysięków oraz wzdłuż płynących strużek wody, młak i torfowisk, również w obrębie regla górnego. Pilsko to trzeci, po Tatrach i Babiej Górze, obszar wysokogórskiej flory w Karpatach.

Świat zwierząt

Fauna Parku reprezentowana jest przez około 40 gatunków ssaków, ponad 100 gatunków ptaków lęgowych, 5 gatunków gadów, 12 gatunków płazów, 23 gatunki ryb oraz 1 gatunek minoga. Rozległe kompleksy leśne tzw. „Worka Raczańskiego”, masywu Pilska, Romanki czy Rysianki i Lipowskiej są ostoją dużych ssaków drapieżnych, reprezentowanych przez niedźwiedzie, wilki, rysie oraz borsuki. Licznie występują tu ssaki kopytne: dziki, jelenie i sarny. Na obszarze Parku występuje wiele rzadkich i ginących ptaków, między innymi kuraki leśne (głuszec i jarząbek), drapieżniki dzienne (jastrząb, kobuz, krogulec, myszołów, pustułka) i sowy (puszczyk, pójdźka, płomykówka i puchacz).
Gady reprezentowane są przez jaszczurkę zwinkę i żyworódkę, padalca oraz 2 gatunki węży: zaskrońca i jadowitą żmiję zygzakowatą. Obok gadów najlepiej poznaną grupę kręgowców stanowią płazy: traszka - górska, grzebieniasta, zwyczajna oraz (będąca endemitem karpackim) karpacka, ropucha szara i zielona, żaba zielona i brunatna, rzekotka drzewna, kumak górski i salamandra plamista.

Formy ochrony przyrody

Rozmieszczone na obszarze Parku rezerwaty przyrody obejmują fragmenty najlepiej zachowanych lasów regla dolnego i górnego, będących świadectwem różnorodności i bogactwa zbiorowisk leśnych. Najcenniejsze obszary leśne objęte są ochroną w postaci 10 rezerwatów przyrody: „Lipowska”, „Oszast”, „Pilsko”, „Pod Rysianka”, „Śrubita”, „Gawroniec”, „Romanka”, „Muńcoł”, „Butorza” i „Dziobaki”. Spośród licznych pomników przyrody warto wymienić m.in. Jaskinię Wickową, Jaskinię przed Rozdrożem, wodospad w Sopotni Wielkiej, stanowisko storczyków w Złatnej Hucie oraz pojedyncze drzewa lub grupy drzew. Ponadto utworzono użytki ekologiczne: „Hala Cebulowa”, „Hala Miziowa”, „Hala Kamieniańska”, „Stawek w Złatnej” i „Stowek na Kosarach pod Hyśkowcem”. Obszar Parku objęto również ochroną w ramach europejskiej sieci Natura 2000 (PLH240006 i PLB240002).

Walory kulturowe

Dziedzictwo kultury ludowej górali żywieckich cechuje bogactwo elementów, zarówno w sensie materialnym, jak i duchowym. Wraz z napływem ludności wołoskiej w XV w. rozwinęło się pasterstwo owiec, bydła, praca w lesie, flisactwo pozyskiwanego drewna, które spławiano aż do Krakowa. Sposób gospodarowania, metody zaspokajania podstawowych potrzeb biologicznych ludzi, wyznaczały ramy, przestrzeń i miejsce, jakie zajmowała kultura ludowa. Czynnikiem determinującym rozwój kultury ludowej były następujące po sobie pory roku, kalendarz prac polowych, układ świąt kościelnych. Trwałym elementem kultury górali żywieckich są sposoby wznoszenia domostw, budowania pasterskich szałasów, sposób ubierania się, pieśni, muzyka, tańce, gwara, wierzenia, interpretacja otaczającego ich świata, przyrody, wreszcie kwestie dotyczące życia pozagrobowego.

 Mapa

Kliknij na mapę, aby zobaczyć ją w powiększeniu.

Żywiecki Park Krajobrazowy utworzony został na mocy Uchwały Nr XII/79/86 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bielsku – Białej z dnia 13 marca 1986 roku. To najstarszy park krajobrazowy na terenie polskich Karpat. Powierzchnia Parku wynosi 358,70 km2. Cały obszar Parku jest otoczony strefą ochronną o powierzchni 217,90 km2.

Położenie

Żywiecki Park Krajobrazowy położony jest w południowej części województwa śląskiego. Pasma górskie na obszarze Parku tworzą trzy rozległe grupy górskie: tzw. „Worek Raczański” z kulminacją na Wielkiej Raczy (1236 m n.p.m.), grupa górska „grupa górska Lipowskiej i Romanki z najwyższym szczytem Romanką (1366 m n.p.m.), oraz cechujący się promienistym układem grzbietów rozróg Pilska (1557 m n.p.m.).

Budowa Geologiczna i rzeźba terenu

W okresie kredy i paleogenu powstały skały tworzące podłoże ww. obszaru. W końcowym okresie paleogenu zostały one sfałdowane, wypiętrzone i nasunięte na siebie, tworząc tzw. płaszczowiny. 80% terenu, w tym pasmo Wielkiej Raczy i grupę Pilska, obejmuje płaszczowina magurska. Dominujące tutaj piaskowce magurskie (skały) w odcieniu szarym, tworzą flisz karpacki i są odporne na wietrzenie. Mają zbitą konsystencję oraz budowę średnią lub gruboziarnistą. Pozostałe 20% obszaru Żywieckiego Parku Krajobrazowego tworzą utwory płaszczowiny śląskiej i podśląskiej.

Wody

Obszar Parku pokryty jest gęstą siecią potoków, natomiast dwie główne rzeki odprowadzające wodę z obszaru Parku to Soła i Koszarawa. W środkowych i dolnych biegach potoków występują liczne progi wodospadowe o wysokości przekraczającej 2 m, z których najwyższy (10 m) znajduje się na potoku Sopotnia Wielka. Najbardziej znane źródła na obszarze Parku to siarkowodorowe i siarczkowe wody w Złatnej, a także silnie zmineralizowane wody solankowe w Soli. Istotne są również młaki oraz torfowiska, zwłaszcza kompleks w rejonie Hali Cebulowej i Miziowej.

Szata roślinna

Zróżnicowanie wysokościowe terenu Parku powoduje, iż leży on w zasięgu czterech pięter roślinnych. Do wysokości ok. 600 m n.p.m. sięga piętro pogórza, niemal całkowicie zajęte pod uprawy rolne i zabudowę gospodarczą. Piętro regla dolnego (600 - 1150 m n.p.m.) zajmowała niegdyś prawie całkowicie buczyna karpacka, z dużym udziałem jodły oraz domieszką świerka i jawora. Obecnie ww. gatunki stanowią zazwyczaj tylko domieszkę w drzewostanach świerkowych. Najbardziej naturalny charakter ma piętro górnoreglowe (1150 - 1400 m n.p.m.) porośnięte przez zachodniokarpacką świerczynę górnoreglową. Drzewa mają tu często wiek 200 - 300 lat. Jedyny szczyt na terenie Żywieckiego Parku Krajobrazowego z piętrem kosodrzewiny (subalpejskim) to Pilsko (1557 m n.p.m.).
Na terenie Parku zostało stwierdzonych ponad 1000 gatunków roślin naczyniowych. Znaczna część gatunków wysokogórskich koncentruje się w piętrze kosodrzewiny, ale bardzo interesujące skupienia flory występują w rejonie źródlisk, wycieków i wysięków oraz wzdłuż płynących strużek wody, młak i torfowisk, również w obrębie regla górnego. Pilsko to trzeci, po Tatrach i Babiej Górze, obszar wysokogórskiej flory w Karpatach.

Świat zwierząt

Fauna Parku reprezentowana jest przez około 40 gatunków ssaków, ponad 100 gatunków ptaków lęgowych, 5 gatunków gadów, 12 gatunków płazów, 23 gatunki ryb oraz 1 gatunek minoga. Rozległe kompleksy leśne tzw. „Worka Raczańskiego”, masywu Pilska, Romanki czy Rysianki i Lipowskiej są ostoją dużych ssaków drapieżnych, reprezentowanych przez niedźwiedzie, wilki, rysie oraz borsuki. Licznie występują tu ssaki kopytne: dziki, jelenie i sarny. Na obszarze Parku występuje wiele rzadkich i ginących ptaków, między innymi kuraki leśne (głuszec i jarząbek), drapieżniki dzienne (jastrząb, kobuz, krogulec, myszołów, pustułka) i sowy (puszczyk, pójdźka, płomykówka i puchacz).
Gady reprezentowane są przez jaszczurkę zwinkę i żyworódkę, padalca oraz 2 gatunki węży: zaskrońca i jadowitą żmiję zygzakowatą. Obok gadów najlepiej poznaną grupę kręgowców stanowią płazy: traszka - górska, grzebieniasta, zwyczajna oraz (będąca endemitem karpackim) karpacka, ropucha szara i zielona, żaba zielona i brunatna, rzekotka drzewna, kumak górski i salamandra plamista.

Formy ochrony przyrody

Rozmieszczone na obszarze Parku rezerwaty przyrody obejmują fragmenty najlepiej zachowanych lasów regla dolnego i górnego, będących świadectwem różnorodności i bogactwa zbiorowisk leśnych. Najcenniejsze obszary leśne objęte są ochroną w postaci 10 rezerwatów przyrody: „Lipowska”, „Oszast”, „Pilsko”, „Pod Rysianka”, „Śrubita”, „Gawroniec”, „Romanka”, „Muńcoł”, „Butorza” i „Dziobaki”. Spośród licznych pomników przyrody warto wymienić m.in. Jaskinię Wickową, Jaskinię przed Rozdrożem, wodospad w Sopotni Wielkiej, stanowisko storczyków w Złatnej Hucie oraz pojedyncze drzewa lub grupy drzew. Ponadto utworzono użytki ekologiczne: „Hala Cebulowa”, „Hala Miziowa”, „Hala Kamieniańska”, „Stawek w Złatnej” i „Stowek na Kosarach pod Hyśkowcem”. Obszar Parku objęto również ochroną w ramach europejskiej sieci Natura 2000 (PLH240006 i PLB240002).

Walory kulturowe

Dziedzictwo kultury ludowej górali żywieckich cechuje bogactwo elementów, zarówno w sensie materialnym, jak i duchowym. Wraz z napływem ludności wołoskiej w XV w. rozwinęło się pasterstwo owiec, bydła, praca w lesie, flisactwo pozyskiwanego drewna, które spławiano aż do Krakowa. Sposób gospodarowania, metody zaspokajania podstawowych potrzeb biologicznych ludzi, wyznaczały ramy, przestrzeń i miejsce, jakie zajmowała kultura ludowa. Czynnikiem determinującym rozwój kultury ludowej były następujące po sobie pory roku, kalendarz prac polowych, układ świąt kościelnych. Trwałym elementem kultury górali żywieckich są sposoby wznoszenia domostw, budowania pasterskich szałasów, sposób ubierania się, pieśni, muzyka, tańce, gwara, wierzenia, interpretacja otaczającego ich świata, przyrody, wreszcie kwestie dotyczące życia pozagrobowego.

 Mapa

Kliknij na mapę, aby zobaczyć ją w powiększeniu.

Żywiecki Park Krajobrazowy utworzony został na mocy Uchwały Nr XII/79/86 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bielsku – Białej z dnia 13 marca 1986 roku. To najstarszy park krajobrazowy na terenie polskich Karpat. Powierzchnia Parku wynosi 358,70 km2. Cały obszar Parku jest otoczony strefą ochronną o powierzchni 217,90 km2.

Położenie

Żywiecki Park Krajobrazowy położony jest w południowej części województwa śląskiego. Pasma górskie na obszarze Parku tworzą trzy rozległe grupy górskie: tzw. „Worek Raczański” z kulminacją na Wielkiej Raczy (1236 m n.p.m.), grupa górska „grupa górska Lipowskiej i Romanki z najwyższym szczytem Romanką (1366 m n.p.m.), oraz cechujący się promienistym układem grzbietów rozróg Pilska (1557 m n.p.m.).

Budowa Geologiczna i rzeźba terenu

W okresie kredy i paleogenu powstały skały tworzące podłoże ww. obszaru. W końcowym okresie paleogenu zostały one sfałdowane, wypiętrzone i nasunięte na siebie, tworząc tzw. płaszczowiny. 80% terenu, w tym pasmo Wielkiej Raczy i grupę Pilska, obejmuje płaszczowina magurska. Dominujące tutaj piaskowce magurskie (skały) w odcieniu szarym, tworzą flisz karpacki i są odporne na wietrzenie. Mają zbitą konsystencję oraz budowę średnią lub gruboziarnistą. Pozostałe 20% obszaru Żywieckiego Parku Krajobrazowego tworzą utwory płaszczowiny śląskiej i podśląskiej.

Wody

Obszar Parku pokryty jest gęstą siecią potoków, natomiast dwie główne rzeki odprowadzające wodę z obszaru Parku to Soła i Koszarawa. W środkowych i dolnych biegach potoków występują liczne progi wodospadowe o wysokości przekraczającej 2 m, z których najwyższy (10 m) znajduje się na potoku Sopotnia Wielka. Najbardziej znane źródła na obszarze Parku to siarkowodorowe i siarczkowe wody w Złatnej, a także silnie zmineralizowane wody solankowe w Soli. Istotne są również młaki oraz torfowiska, zwłaszcza kompleks w rejonie Hali Cebulowej i Miziowej.

Szata roślinna

Zróżnicowanie wysokościowe terenu Parku powoduje, iż leży on w zasięgu czterech pięter roślinnych. Do wysokości ok. 600 m n.p.m. sięga piętro pogórza, niemal całkowicie zajęte pod uprawy rolne i zabudowę gospodarczą. Piętro regla dolnego (600 - 1150 m n.p.m.) zajmowała niegdyś prawie całkowicie buczyna karpacka, z dużym udziałem jodły oraz domieszką świerka i jawora. Obecnie ww. gatunki stanowią zazwyczaj tylko domieszkę w drzewostanach świerkowych. Najbardziej naturalny charakter ma piętro górnoreglowe (1150 - 1400 m n.p.m.) porośnięte przez zachodniokarpacką świerczynę górnoreglową. Drzewa mają tu często wiek 200 - 300 lat. Jedyny szczyt na terenie Żywieckiego Parku Krajobrazowego z piętrem kosodrzewiny (subalpejskim) to Pilsko (1557 m n.p.m.).
Na terenie Parku zostało stwierdzonych ponad 1000 gatunków roślin naczyniowych. Znaczna część gatunków wysokogórskich koncentruje się w piętrze kosodrzewiny, ale bardzo interesujące skupienia flory występują w rejonie źródlisk, wycieków i wysięków oraz wzdłuż płynących strużek wody, młak i torfowisk, również w obrębie regla górnego. Pilsko to trzeci, po Tatrach i Babiej Górze, obszar wysokogórskiej flory w Karpatach.

Świat zwierząt

Fauna Parku reprezentowana jest przez około 40 gatunków ssaków, ponad 100 gatunków ptaków lęgowych, 5 gatunków gadów, 12 gatunków płazów, 23 gatunki ryb oraz 1 gatunek minoga. Rozległe kompleksy leśne tzw. „Worka Raczańskiego”, masywu Pilska, Romanki czy Rysianki i Lipowskiej są ostoją dużych ssaków drapieżnych, reprezentowanych przez niedźwiedzie, wilki, rysie oraz borsuki. Licznie występują tu ssaki kopytne: dziki, jelenie i sarny. Na obszarze Parku występuje wiele rzadkich i ginących ptaków, między innymi kuraki leśne (głuszec i jarząbek), drapieżniki dzienne (jastrząb, kobuz, krogulec, myszołów, pustułka) i sowy (puszczyk, pójdźka, płomykówka i puchacz).
Gady reprezentowane są przez jaszczurkę zwinkę i żyworódkę, padalca oraz 2 gatunki węży: zaskrońca i jadowitą żmiję zygzakowatą. Obok gadów najlepiej poznaną grupę kręgowców stanowią płazy: traszka - górska, grzebieniasta, zwyczajna oraz (będąca endemitem karpackim) karpacka, ropucha szara i zielona, żaba zielona i brunatna, rzekotka drzewna, kumak górski i salamandra plamista.

Formy ochrony przyrody

Rozmieszczone na obszarze Parku rezerwaty przyrody obejmują fragmenty najlepiej zachowanych lasów regla dolnego i górnego, będących świadectwem różnorodności i bogactwa zbiorowisk leśnych. Najcenniejsze obszary leśne objęte są ochroną w postaci 10 rezerwatów przyrody: „Lipowska”, „Oszast”, „Pilsko”, „Pod Rysianka”, „Śrubita”, „Gawroniec”, „Romanka”, „Muńcoł”, „Butorza” i „Dziobaki”. Spośród licznych pomników przyrody warto wymienić m.in. Jaskinię Wickową, Jaskinię przed Rozdrożem, wodospad w Sopotni Wielkiej, stanowisko storczyków w Złatnej Hucie oraz pojedyncze drzewa lub grupy drzew. Ponadto utworzono użytki ekologiczne: „Hala Cebulowa”, „Hala Miziowa”, „Hala Kamieniańska”, „Stawek w Złatnej” i „Stowek na Kosarach pod Hyśkowcem”. Obszar Parku objęto również ochroną w ramach europejskiej sieci Natura 2000 (PLH240006 i PLB240002).

Walory kulturowe

Dziedzictwo kultury ludowej górali żywieckich cechuje bogactwo elementów, zarówno w sensie materialnym, jak i duchowym. Wraz z napływem ludności wołoskiej w XV w. rozwinęło się pasterstwo owiec, bydła, praca w lesie, flisactwo pozyskiwanego drewna, które spławiano aż do Krakowa. Sposób gospodarowania, metody zaspokajania podstawowych potrzeb biologicznych ludzi, wyznaczały ramy, przestrzeń i miejsce, jakie zajmowała kultura ludowa. Czynnikiem determinującym rozwój kultury ludowej były następujące po sobie pory roku, kalendarz prac polowych, układ świąt kościelnych. Trwałym elementem kultury górali żywieckich są sposoby wznoszenia domostw, budowania pasterskich szałasów, sposób ubierania się, pieśni, muzyka, tańce, gwara, wierzenia, interpretacja otaczającego ich świata, przyrody, wreszcie kwestie dotyczące życia pozagrobowego.

 <Ma href="/galerie/zywiecki-park-krajobrazowy">Galeria

Kliknij na mapę, aby zobaczyć ją w powiększeniu.

Żywiecki Park Krajobrazowy utworzony został na mocy Uchwały Nr XII/79/86 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bielsku – Białej z dnia 13 marca 1986 roku. To najstarszy park krajobrazowy na terenie polskich Karpat. Powierzchnia Parku wynosi 358,70 km2. Cały obszar Parku jest otoczony strefą ochronną o powierzchni 217,90 km2.

Położenie

Żywiecki Park Krajobrazowy położony jest w południowej części województwa śląskiego. Pasma górskie na obszarze Parku tworzą trzy rozległe grupy górskie: tzw. „Worek Raczański” z kulminacją na Wielkiej Raczy (1236 m n.p.m.), grupa górska „grupa górska Lipowskiej i Romanki z najwyższym szczytem Romanką (1366 m n.p.m.), oraz cechujący się promienistym układem grzbietów rozróg Pilska (1557 m n.p.m.).

Budowa Geologiczna i rzeźba terenu

W okresie kredy i paleogenu powstały skały tworzące podłoże ww. obszaru. W końcowym okresie paleogenu zostały one sfałdowane, wypiętrzone i nasunięte na siebie, tworząc tzw. płaszczowiny. 80% terenu, w tym pasmo Wielkiej Raczy i grupę Pilska, obejmuje płaszczowina magurska. Dominujące tutaj piaskowce magurskie (skały) w odcieniu szarym, tworzą flisz karpacki i są odporne na wietrzenie. Mają zbitą konsystencję oraz budowę średnią lub gruboziarnistą. Pozostałe 20% obszaru Żywieckiego Parku Krajobrazowego tworzą utwory płaszczowiny śląskiej i podśląskiej.

Wody

Obszar Parku pokryty jest gęstą siecią potoków, natomiast dwie główne rzeki odprowadzające wodę z obszaru Parku to Soła i Koszarawa. W środkowych i dolnych biegach potoków występują liczne progi wodospadowe o wysokości przekraczającej 2 m, z których najwyższy (10 m) znajduje się na potoku Sopotnia Wielka. Najbardziej znane źródła na obszarze Parku to siarkowodorowe i siarczkowe wody w Złatnej, a także silnie zmineralizowane wody solankowe w Soli. Istotne są również młaki oraz torfowiska, zwłaszcza kompleks w rejonie Hali Cebulowej i Miziowej.

Szata roślinna

Zróżnicowanie wysokościowe terenu Parku powoduje, iż leży on w zasięgu czterech pięter roślinnych. Do wysokości ok. 600 m n.p.m. sięga piętro pogórza, niemal całkowicie zajęte pod uprawy rolne i zabudowę gospodarczą. Piętro regla dolnego (600 - 1150 m n.p.m.) zajmowała niegdyś prawie całkowicie buczyna karpacka, z dużym udziałem jodły oraz domieszką świerka i jawora. Obecnie ww. gatunki stanowią zazwyczaj tylko domieszkę w drzewostanach świerkowych. Najbardziej naturalny charakter ma piętro górnoreglowe (1150 - 1400 m n.p.m.) porośnięte przez zachodniokarpacką świerczynę górnoreglową. Drzewa mają tu często wiek 200 - 300 lat. Jedyny szczyt na terenie Żywieckiego Parku Krajobrazowego z piętrem kosodrzewiny (subalpejskim) to Pilsko (1557 m n.p.m.).
Na terenie Parku zostało stwierdzonych ponad 1000 gatunków roślin naczyniowych. Znaczna część gatunków wysokogórskich koncentruje się w piętrze kosodrzewiny, ale bardzo interesujące skupienia flory występują w rejonie źródlisk, wycieków i wysięków oraz wzdłuż płynących strużek wody, młak i torfowisk, również w obrębie regla górnego. Pilsko to trzeci, po Tatrach i Babiej Górze, obszar wysokogórskiej flory w Karpatach.

Świat zwierząt

Fauna Parku reprezentowana jest przez około 40 gatunków ssaków, ponad 100 gatunków ptaków lęgowych, 5 gatunków gadów, 12 gatunków płazów, 23 gatunki ryb oraz 1 gatunek minoga. Rozległe kompleksy leśne tzw. „Worka Raczańskiego”, masywu Pilska, Romanki czy Rysianki i Lipowskiej są ostoją dużych ssaków drapieżnych, reprezentowanych przez niedźwiedzie, wilki, rysie oraz borsuki. Licznie występują tu ssaki kopytne: dziki, jelenie i sarny. Na obszarze Parku występuje wiele rzadkich i ginących ptaków, między innymi kuraki leśne (głuszec i jarząbek), drapieżniki dzienne (jastrząb, kobuz, krogulec, myszołów, pustułka) i sowy (puszczyk, pójdźka, płomykówka i puchacz).
Gady reprezentowane są przez jaszczurkę zwinkę i żyworódkę, padalca oraz 2 gatunki węży: zaskrońca i jadowitą żmiję zygzakowatą. Obok gadów najlepiej poznaną grupę kręgowców stanowią płazy: traszka - górska, grzebieniasta, zwyczajna oraz (będąca endemitem karpackim) karpacka, ropucha szara i zielona, żaba zielona i brunatna, rzekotka drzewna, kumak górski i salamandra plamista.

Formy ochrony przyrody

Rozmieszczone na obszarze Parku rezerwaty przyrody obejmują fragmenty najlepiej zachowanych lasów regla dolnego i górnego, będących świadectwem różnorodności i bogactwa zbiorowisk leśnych. Najcenniejsze obszary leśne objęte są ochroną w postaci 10 rezerwatów przyrody: „Lipowska”, „Oszast”, „Pilsko”, „Pod Rysianka”, „Śrubita”, „Gawroniec”, „Romanka”, „Muńcoł”, „Butorza” i „Dziobaki”. Spośród licznych pomników przyrody warto wymienić m.in. Jaskinię Wickową, Jaskinię przed Rozdrożem, wodospad w Sopotni Wielkiej, stanowisko storczyków w Złatnej Hucie oraz pojedyncze drzewa lub grupy drzew. Ponadto utworzono użytki ekologiczne: „Hala Cebulowa”, „Hala Miziowa”, „Hala Kamieniańska”, „Stawek w Złatnej” i „Stowek na Kosarach pod Hyśkowcem”. Obszar Parku objęto również ochroną w ramach europejskiej sieci Natura 2000 (PLH240006 i PLB240002).

Walory kulturowe

Dziedzictwo kultury ludowej górali żywieckich cechuje bogactwo elementów, zarówno w sensie materialnym, jak i duchowym. Wraz z napływem ludności wołoskiej w XV w. rozwinęło się pasterstwo owiec, bydła, praca w lesie, flisactwo pozyskiwanego drewna, które spławiano aż do Krakowa. Sposób gospodarowania, metody zaspokajania podstawowych potrzeb biologicznych ludzi, wyznaczały ramy, przestrzeń i miejsce, jakie zajmowała kultura ludowa. Czynnikiem determinującym rozwój kultury ludowej były następujące po sobie pory roku, kalendarz prac polowych, układ świąt kościelnych. Trwałym elementem kultury górali żywieckich są sposoby wznoszenia domostw, budowania pasterskich szałasów, sposób ubierania się, pieśni, muzyka, tańce, gwara, wierzenia, interpretacja otaczającego ich świata, przyrody, wreszcie kwestie dotyczące życia pozagrobowego.

 Galeria

Kliknij na mapę, aby zobaczyć ją w powiększeniu

Żywiecki Park Krajobrazowy utworzony został na mocy Uchwały Nr XII/79/86 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bielsku – Białej z dnia 13 marca 1986 roku. To najstarszy park krajobrazowy na terenie polskich Karpat. Powierzchnia Parku wynosi 358,70 km2. Cały obszar Parku jest otoczony strefą ochronną o powierzchni 217,90 km2.

Położenie

Żywiecki Park Krajobrazowy położony jest w południowej części województwa śląskiego. Pasma górskie na obszarze Parku tworzą trzy rozległe grupy górskie: tzw. „Worek Raczański” z kulminacją na Wielkiej Raczy (1236 m n.p.m.), grupa górska „grupa górska Lipowskiej i Romanki z najwyższym szczytem Romanką (1366 m n.p.m.), oraz cechujący się promienistym układem grzbietów rozróg Pilska (1557 m n.p.m.).

Budowa Geologiczna i rzeźba terenu

W okresie kredy i paleogenu powstały skały tworzące podłoże ww. obszaru. W końcowym okresie paleogenu zostały one sfałdowane, wypiętrzone i nasunięte na siebie, tworząc tzw. płaszczowiny. 80% terenu, w tym pasmo Wielkiej Raczy i grupę Pilska, obejmuje płaszczowina magurska. Dominujące tutaj piaskowce magurskie (skały) w odcieniu szarym, tworzą flisz karpacki i są odporne na wietrzenie. Mają zbitą konsystencję oraz budowę średnią lub gruboziarnistą. Pozostałe 20% obszaru Żywieckiego Parku Krajobrazowego tworzą utwory płaszczowiny śląskiej i podśląskiej.

Wody

Obszar Parku pokryty jest gęstą siecią potoków, natomiast dwie główne rzeki odprowadzające wodę z obszaru Parku to Soła i Koszarawa. W środkowych i dolnych biegach potoków występują liczne progi wodospadowe o wysokości przekraczającej 2 m, z których najwyższy (10 m) znajduje się na potoku Sopotnia Wielka. Najbardziej znane źródła na obszarze Parku to siarkowodorowe i siarczkowe wody w Złatnej, a także silnie zmineralizowane wody solankowe w Soli. Istotne są również młaki oraz torfowiska, zwłaszcza kompleks w rejonie Hali Cebulowej i Miziowej.

Szata roślinna

Zróżnicowanie wysokościowe terenu Parku powoduje, iż leży on w zasięgu czterech pięter roślinnych. Do wysokości ok. 600 m n.p.m. sięga piętro pogórza, niemal całkowicie zajęte pod uprawy rolne i zabudowę gospodarczą. Piętro regla dolnego (600 - 1150 m n.p.m.) zajmowała niegdyś prawie całkowicie buczyna karpacka, z dużym udziałem jodły oraz domieszką świerka i jawora. Obecnie ww. gatunki stanowią zazwyczaj tylko domieszkę w drzewostanach świerkowych. Najbardziej naturalny charakter ma piętro górnoreglowe (1150 - 1400 m n.p.m.) porośnięte przez zachodniokarpacką świerczynę górnoreglową. Drzewa mają tu często wiek 200 - 300 lat. Jedyny szczyt na terenie Żywieckiego Parku Krajobrazowego z piętrem kosodrzewiny (subalpejskim) to Pilsko (1557 m n.p.m.).
Na terenie Parku zostało stwierdzonych ponad 1000 gatunków roślin naczyniowych. Znaczna część gatunków wysokogórskich koncentruje się w piętrze kosodrzewiny, ale bardzo interesujące skupienia flory występują w rejonie źródlisk, wycieków i wysięków oraz wzdłuż płynących strużek wody, młak i torfowisk, również w obrębie regla górnego. Pilsko to trzeci, po Tatrach i Babiej Górze, obszar wysokogórskiej flory w Karpatach.

Świat zwierząt

Fauna Parku reprezentowana jest przez około 40 gatunków ssaków, ponad 100 gatunków ptaków lęgowych, 5 gatunków gadów, 12 gatunków płazów, 23 gatunki ryb oraz 1 gatunek minoga. Rozległe kompleksy leśne tzw. „Worka Raczańskiego”, masywu Pilska, Romanki czy Rysianki i Lipowskiej są ostoją dużych ssaków drapieżnych, reprezentowanych przez niedźwiedzie, wilki, rysie oraz borsuki. Licznie występują tu ssaki kopytne: dziki, jelenie i sarny. Na obszarze Parku występuje wiele rzadkich i ginących ptaków, między innymi kuraki leśne (głuszec i jarząbek), drapieżniki dzienne (jastrząb, kobuz, krogulec, myszołów, pustułka) i sowy (puszczyk, pójdźka, płomykówka i puchacz).
Gady reprezentowane są przez jaszczurkę zwinkę i żyworódkę, padalca oraz 2 gatunki węży: zaskrońca i jadowitą żmiję zygzakowatą. Obok gadów najlepiej poznaną grupę kręgowców stanowią płazy: traszka - górska, grzebieniasta, zwyczajna oraz (będąca endemitem karpackim) karpacka, ropucha szara i zielona, żaba zielona i brunatna, rzekotka drzewna, kumak górski i salamandra plamista.

Formy ochrony przyrody

Rozmieszczone na obszarze Parku rezerwaty przyrody obejmują fragmenty najlepiej zachowanych lasów regla dolnego i górnego, będących świadectwem różnorodności i bogactwa zbiorowisk leśnych. Najcenniejsze obszary leśne objęte są ochroną w postaci 10 rezerwatów przyrody: „Lipowska”, „Oszast”, „Pilsko”, „Pod Rysianka”, „Śrubita”, „Gawroniec”, „Romanka”, „Muńcoł”, „Butorza” i „Dziobaki”. Spośród licznych pomników przyrody warto wymienić m.in. Jaskinię Wickową, Jaskinię przed Rozdrożem, wodospad w Sopotni Wielkiej, stanowisko storczyków w Złatnej Hucie oraz pojedyncze drzewa lub grupy drzew. Ponadto utworzono użytki ekologiczne: „Hala Cebulowa”, „Hala Miziowa”, „Hala Kamieniańska”, „Stawek w Złatnej” i „Stowek na Kosarach pod Hyśkowcem”. Obszar Parku objęto również ochroną w ramach europejskiej sieci Natura 2000 (PLH240006 i PLB240002).

Walory kulturowe

Dziedzictwo kultury ludowej górali żywieckich cechuje bogactwo elementów, zarówno w sensie materialnym, jak i duchowym. Wraz z napływem ludności wołoskiej w XV w. rozwinęło się pasterstwo owiec, bydła, praca w lesie, flisactwo pozyskiwanego drewna, które spławiano aż do Krakowa. Sposób gospodarowania, metody zaspokajania podstawowych potrzeb biologicznych ludzi, wyznaczały ramy, przestrzeń i miejsce, jakie zajmowała kultura ludowa. Czynnikiem determinującym rozwój kultury ludowej były następujące po sobie pory roku, kalendarz prac polowych, układ świąt kościelnych. Trwałym elementem kultury górali żywieckich są sposoby wznoszenia domostw, budowania pasterskich szałasów, sposób ubierania się, pieśni, muzyka, tańce, gwara, wierzenia, interpretacja otaczającego ich świata, przyrody, wreszcie kwestie dotyczące życia pozagrobowego.

 Galeria

ŻYWIECKI PARK KRAJOBRAZOWY

Żywiecki Park Krajobrazowy utworzony został na mocy Uchwały Nr XII/79/86 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bielsku – Białej z dnia 13 marca 1986 roku. To najstarszy park krajobrazowy na terenie polskich Karpat. Powierzchnia Parku wynosi 358,70 km2. Cały obszar Parku jest otoczony strefą ochronną o powierzchni 217,90 km2.

Położenie

Żywiecki Park Krajobrazowy położony jest w południowej części województwa śląskiego. Pasma górskie na obszarze Parku tworzą trzy rozległe grupy górskie: tzw. „Worek Raczański” z kulminacją na Wielkiej Raczy (1236 m n.p.m.), grupa górska „grupa górska Lipowskiej i Romanki z najwyższym szczytem Romanką (1366 m n.p.m.), oraz cechujący się promienistym układem grzbietów rozróg Pilska (1557 m n.p.m.).

Budowa Geologiczna i rzeźba terenu

W okresie kredy i paleogenu powstały skały tworzące podłoże ww. obszaru. W końcowym okresie paleogenu zostały one sfałdowane, wypiętrzone i nasunięte na siebie, tworząc tzw. płaszczowiny. 80% terenu, w tym pasmo Wielkiej Raczy i grupę Pilska, obejmuje płaszczowina magurska. Dominujące tutaj piaskowce magurskie (skały) w odcieniu szarym, tworzą flisz karpacki i są odporne na wietrzenie. Mają zbitą konsystencję oraz budowę średnią lub gruboziarnistą. Pozostałe 20% obszaru Żywieckiego Parku Krajobrazowego tworzą utwory płaszczowiny śląskiej i podśląskiej.

Wody

Obszar Parku pokryty jest gęstą siecią potoków, natomiast dwie główne rzeki odprowadzające wodę z obszaru Parku to Soła i Koszarawa. W środkowych i dolnych biegach potoków występują liczne progi wodospadowe o wysokości przekraczającej 2 m, z których najwyższy (10 m) znajduje się na potoku Sopotnia Wielka. Najbardziej znane źródła na obszarze Parku to siarkowodorowe i siarczkowe wody w Złatnej, a także silnie zmineralizowane wody solankowe w Soli. Istotne są również młaki oraz torfowiska, zwłaszcza kompleks w rejonie Hali Cebulowej i Miziowej.

Szata roślinna

Zróżnicowanie wysokościowe terenu Parku powoduje, iż leży on w zasięgu czterech pięter roślinnych. Do wysokości ok. 600 m n.p.m. sięga piętro pogórza, niemal całkowicie zajęte pod uprawy rolne i zabudowę gospodarczą. Piętro regla dolnego (600 - 1150 m n.p.m.) zajmowała niegdyś prawie całkowicie buczyna karpacka, z dużym udziałem jodły oraz domieszką świerka i jawora. Obecnie ww. gatunki stanowią zazwyczaj tylko domieszkę w drzewostanach świerkowych. Najbardziej naturalny charakter ma piętro górnoreglowe (1150 - 1400 m n.p.m.) porośnięte przez zachodniokarpacką świerczynę górnoreglową. Drzewa mają tu często wiek 200 - 300 lat. Jedyny szczyt na terenie Żywieckiego Parku Krajobrazowego z piętrem kosodrzewiny (subalpejskim) to Pilsko (1557 m n.p.m.).
Na terenie Parku zostało stwierdzonych ponad 1000 gatunków roślin naczyniowych. Znaczna część gatunków wysokogórskich koncentruje się w piętrze kosodrzewiny, ale bardzo interesujące skupienia flory występują w rejonie źródlisk, wycieków i wysięków oraz wzdłuż płynących strużek wody, młak i torfowisk, również w obrębie regla górnego. Pilsko to trzeci, po Tatrach i Babiej Górze, obszar wysokogórskiej flory w Karpatach.

Świat zwierząt

Fauna Parku reprezentowana jest przez około 40 gatunków ssaków, ponad 100 gatunków ptaków lęgowych, 5 gatunków gadów, 12 gatunków płazów, 23 gatunki ryb oraz 1 gatunek minoga. Rozległe kompleksy leśne tzw. „Worka Raczańskiego”, masywu Pilska, Romanki czy Rysianki i Lipowskiej są ostoją dużych ssaków drapieżnych, reprezentowanych przez niedźwiedzie, wilki, rysie oraz borsuki. Licznie występują tu ssaki kopytne: dziki, jelenie i sarny. Na obszarze Parku występuje wiele rzadkich i ginących ptaków, między innymi kuraki leśne (głuszec i jarząbek), drapieżniki dzienne (jastrząb, kobuz, krogulec, myszołów, pustułka) i sowy (puszczyk, pójdźka, płomykówka i puchacz).
Gady reprezentowane są przez jaszczurkę zwinkę i żyworódkę, padalca oraz 2 gatunki węży: zaskrońca i jadowitą żmiję zygzakowatą. Obok gadów najlepiej poznaną grupę kręgowców stanowią płazy: traszka - górska, grzebieniasta, zwyczajna oraz (będąca endemitem karpackim) karpacka, ropucha szara i zielona, żaba zielona i brunatna, rzekotka drzewna, kumak górski i salamandra plamista.

Formy ochrony przyrody

Rozmieszczone na obszarze Parku rezerwaty przyrody obejmują fragmenty najlepiej zachowanych lasów regla dolnego i górnego, będących świadectwem różnorodności i bogactwa zbiorowisk leśnych. Najcenniejsze obszary leśne objęte są ochroną w postaci 10 rezerwatów przyrody: „Lipowska”, „Oszast”, „Pilsko”, „Pod Rysianka”, „Śrubita”, „Gawroniec”, „Romanka”, „Muńcoł”, „Butorza” i „Dziobaki”. Spośród licznych pomników przyrody warto wymienić m.in. Jaskinię Wickową, Jaskinię przed Rozdrożem, wodospad w Sopotni Wielkiej, stanowisko storczyków w Złatnej Hucie oraz pojedyncze drzewa lub grupy drzew. Ponadto utworzono użytki ekologiczne: „Hala Cebulowa”, „Hala Miziowa”, „Hala Kamieniańska”, „Stawek w Złatnej” i „Stowek na Kosarach pod Hyśkowcem”. Obszar Parku objęto również ochroną w ramach europejskiej sieci Natura 2000 (PLH240006 i PLB240002).

Walory kulturowe

Dziedzictwo kultury ludowej górali żywieckich cechuje bogactwo elementów, zarówno w sensie materialnym, jak i duchowym. Wraz z napływem ludności wołoskiej w XV w. rozwinęło się pasterstwo owiec, bydła, praca w lesie, flisactwo pozyskiwanego drewna, które spławiano aż do Krakowa. Sposób gospodarowania, metody zaspokajania podstawowych potrzeb biologicznych ludzi, wyznaczały ramy, przestrzeń i miejsce, jakie zajmowała kultura ludowa. Czynnikiem determinującym rozwój kultury ludowej były następujące po sobie pory roku, kalendarz prac polowych, układ świąt kościelnych. Trwałym elementem kultury górali żywieckich są sposoby wznoszenia domostw, budowania pasterskich szałasów, sposób ubierania się, pieśni, muzyka, tańce, gwara, wierzenia, interpretacja otaczającego ich świata, przyrody, wreszcie kwestie dotyczące życia pozagrobowego.

Galeria